پیشخوان: مروری بر وبسایت‌ها و پادکست‌های انگلیسی‌زبان ویژۀ افراد با آسیب بینایی
امید هاشمی: سردبیر
هرچند که اینترنت در مملکتمان همچنان نیم‌بند است و میزان گرفتاری‌هایمان برای اتصال به دنیای آزاد کما‌فی‌السابق؛ اما به‌هر‌روی تلاش کرده‌ایم این ماه هم به روال گذشته، صدای آن سوی آب‌ها را به گوش نابینایان این سوی آب‌ها برسانیم. در این شماره با چند محصول هوشمند آشنا خواهیم شد که زندگی را برایمان آسان می‌کند: نور‌افکن و سرخ‌کن هوشمند، عینکی که هوشمندانه کار شناسایی تصاویر را انجام می‌دهد و یک تبلت که تصاویر را برای نابینایان برجسته و قابل لمس می‌کند. دربارۀ امکانات آخرین به‌روز‌رسانی سیستم‌عامل آی‌او‌اس ویژۀ کاربران با آسیب بینایی هم چیز‌هایی خواهیم گفت و خواهیم شنید.
نور‌افکن‌ها هم هوشمند می‌شوند وقتی پای سم در میان باشد
موضوع نور‌پردازی همواره از موضوعات جذاب برای بسیاری از افراد کم‌بینا در سراسر دنیا بوده است. گواهش هم همین آقای سَم سیوی[1] است که در کانال یوتیوبش اهمیت ویژه‌ای را به تجهیزاتی داده که دسترسی کم‌بینا به نور را تسهیل می‌کند. سم این‌بار یک نور‌افکن هوشمند را معرفی کرده که کار با آن برای افراد آسیب‌دیده بینایی اعم از نابینا و کم‌بینا بسیار ساده است.
منابع هوشمند نور چند وقتی است که قدم به میدان زندگی ما گذاشته‌اند؛ اما نور‌افکنی که سم معرفی می‌کند، چند ویژگی جالب دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم و مرور تمام جزئیاتش را به نسخه صوتی پیشخوان می‌سپاریم؛ نخست آنکه نصب این نور‌افکن بسیار ساده است و صرفاً کافی است قطعاتی را که از طرف فروشنده ارسال شده، به هم متصل کنی و آن را به برق بزنی تا روشن شود. هیچ دکمه یا صفحه لمسی خاصی هم بر روی آن طراحی نشده و این بدان معناست که کاربر، تمام کار‌های مربوط به کنترل نور‌افکن را به کمک یک اپلیکیشن انجام خواهد داد که بر روی گوشی همراهش نصب می‌کند. نگاهی به امکانات اپلیکیشن این نور‌افکن نشان می‌دهد که افزون بر امکان روشن و خاموش کردن، هر آنچه که یک کاربر نابینا یا کم‌بینا ممکن است احتیاج داشته باشد، در آن تعبیه شده است؛ از‌جمله اینکه می‌توان از طریقش نور منعکس‌‌شده را به رنگ دلخواه در‌آورد یا اینکه میزان روشنایی را کم یا زیاد کرد. همچنین می‌توان برایش یک زمان‌بندی مشخص کرد تا سر یک زمان خاص روشن و در زمانی مشخصی خاموش شود. این کار می‌تواند برای زمان‌هایی که هیچ‌کس در خانه نیست و خطر ورود سارقان به ساختمان شما را تهدید می‌کند هم مفید باشد. یک قابلیت جالب دیگر که در امکانات اپلیکیشن گنجانده شده، قابلیتی است که احتمالاً بیشتر به کار جشن‌ها و مهمانی‌ها می‌آید؛ آن هم اینکه شما می‌توانید دستگاه پخش‌کنندۀ موسیقی را به نور‌افکن متصل کنید تا نور همزمان با کوبش موسیقی چشمک بزند و نور‌پردازی جذابی را برای میهمانی و جشنتان فراهم آورد. دستۀ دیگر افرادی که می‌توانند از مزایای این نور‌افکن هوشمند بهره‌مند شوند، ولاگر‌ها یا سازندگان ویدئو‌های آموزشی هستند؛ چرا که قابلیت مدیریت رنگ در اپلیکیشن این نور‌افکن به آنها اجازه خواهد داد که نوری متناسب با نیازشان طراحی کنند و برای مثال به فراخور محل فیلم‌برداری، خواه یک سالن تئاتر باشد یا یک اتاق خواب یا دفتر کار، نور متناسب را برای فیلم‌برداری تأمین کنند. گفتنی آنکه این دستگاه حتی به‌وسیلۀ بلندگو‌های هوشمندی نظیر الکسا و گوگل هم به کمک فرمان‌های صوتی قابل هدایت است و در مواقع نیاز حتی می‌توان بدون نیاز به مراجعه به اپلیکیشن، آن را کنترل کرد. همه چیز گفته شد مگر نام و قیمت این نور‌افکن هوشمند. «آنفوریو[2]» نام شرکتی است که این ابزار کار‌آمد را تولید کرده است. سم در ویدئوی تبلیغاتی‌اش مدل ۹۰ واتی آن را نمایش داده که یک بسته دو‌تایی‌اش حدود ۸۰ دلار می‌ارزد. با نگاهی به وبسایت تولید‌کننده، اما می‌توان مشاهده کرد که این تولید‌کننده، انواع گوناگونی از این نور‌افکن را با قدرت‌های متفاوت تولید و عرضه کرده است. خوب است حالا که بحث هوشمند‌سازی خانه‌ها به میان آمده، یک وسیلۀ کاربردی و مفید دیگر هم معرفی شود که با عرضه نوع هوشمند آن بسیاری از گرفتاری‌های نابینایان برطرف می‌شود. پیش‌تر در یکی از شماره‌های پیشخوان و در نسخه صوتی راجع به ابزاری در آشپزی گفت‌و‌گو کرده بودیم که هم امکان تهیه غذای سالم را فراهم و هم آشپزی کردن را برای نابینایان آسان‌تر می‌کند. هوا‌پز[3] قادر است غذا‌ها را بدون روغن سرخ کند -که همین خود در شرایط فعلی که قیمت روغن سر به آسمان می‌ساید، غنیمت جنگی محسوب می‌شود- و هم احتمال خطرات فرایند سرخ کردن را که نابینایان در بسیاری مواقع ممکن است با آنها مواجه باشند، کاهش می‌دهد. حالا در یکی از شماره‌های اخیر پادکست بلایندَبیلیتیز[4]، هواپزی معرفی شده که آن هم مثل نور‌افکن قصه سَم، هوشمند است و از روی گوشی همراه قابل کنترل. در نسخه صوتی پیشخوان به تفصیل راجع به امکاناتش گفت‌و‌گو شده است.
تجربه هیجان‌انگیز یک نابینا از لمس تصاویر بر روی تبلت بریل
پادکست بلایندَبیلیتیز این ماه روز‌های پر کاری را پشت سر گذاشته و با چند قسمت شنیدنی، با مخاطبانش همراه شده است. از جمله شنیدنی‌ترین‌هایش، یکی هم قسمتی بود که در آن یک کاربر نابینا، به معرفی دو محصول پر بحث و پر طرفدار این روز‌های بازار محصولات ویژه نابینایان پرداخته و از تجربه‌هایش در استفاده از این دو محصول حکایت کرده است. او در این گفت‌و‌گوی ۲۳ دقیقه‌ای، ابتدا به ویژگی‌های عینک اِنویژِن[5] پرداخته و توضیحات مبسوطی در خصوص کمکی که این عینک به آسان‌تر شدن زندگی‌اش کرده، ارائه داده است. با توجه به رایگان شدن اپلیکیشن اِنویژن، این توضیحات احتمالاً برای کاربران ایرانی خالی از جذابیت نخواهد بود.
«کِوین چاو[6]» توضیح می‌دهد که عینک اِنویژن از طریق بلوتوث به گوشی متصل می‌شود و قادر است تمام خدمات این اپلیکیشن را به‌صورت دست‌آزاد در اختیار کاربران قرار دهد. طبعاً استفاده از گوشی برای خواندن متون یا شناسایی تصاویر در محیط‌های بیرون از ساختمان کاری دشوار است و وجود یک عینک بر روی صورت که عیناً همان امکانات را فراهم کند، امکان ارزشمندی محسوب می‌شود. همچنین این عینک امکانی را هم فراهم کرده تا یک یا چند دوست را به آن معرفی کنیم تا در هر‌جا که نیاز به کمک گرفتن از یک فرد بینا پیش آمد، بتوانیم با فشردن یک دکمه با او تماس تصویری برقرار کنیم. به‌علاوه، عینک اِنویژن قادر است بسیاری کار‌ها را بدون نیاز به اتصال به اینترنت انجام دهد و برای مثال چنانچه در خیابان لازم باشد مقدار اسکناس‌های توی جیبتان را تشخیص دهید، به سادگی می‌توانید آن را در مقابل عینک بگیرید تا عدد برایتان خوانده شود. قابلیت‌های عینک اِنویژن فراوان است و باید در یک گفت‌و‌گوی صوتی به آن بپردازیم که مجالش در این شماره از پیشخوان قطعاً فراهم خواهد بود اما بخش شگفت‌انگیز‌تر صحبت‌های کوین آنجا رقم می‌خورد که او برای شنوندگانش از تجربیاتش در استفاده از تبلت بریل روایت می‌کند.
نام «دات‌پَد[7]» را چند سالی می‌شود که در وبسایت‌های تخصصی مربوط به تجهیزات نابینایان می‌شنویم؛ محصولی متعلق به یک شرکت کره‌ای که هنوز هم نسخه نهایی آن به بازار نیامده و فقط عده معدودی از نابینایان در جایگاه آزمون‌گر توانسته‌اند از آن استفاده کنند. بعد از انواع شایعاتی که درباره‌اش در طول این سال‌ها مطرح می‌شد، بالاخره یکی پیدا شد که تجربیات واقعی‌اش را در این باره با ما به اشتراک بگذارد. از صحبت‌های کوین این‌طور بر‌می‌آید که دات‌پد، به معنای واقعی یک تبلت است؛ تبلتی که قادر است علاوه‌بر نوشته‌ها، تصاویر را هم تا حدود قابل‌توجهی برای نابینایان قابل لمس کند. در طراحی دات‌پد، از ۳۰۰ سلول و ۲۴۰۰ پین بریل استفاده شده است و از نظر ابعاد هم تقریباً شبیه به یک آی‌پَد است. این دستگاه به‌گونه‌ای طراحی شده که یک خط بیست‌خانه‌ای در پایین، وظیفه نمایش نوشته‌ها را بر عهده دارد و بقیه فضا، به نمایش تصاویر اختصاص یافته است. هر تصویر، نشانه، جدول و علامتی که در صفحه وجود داشته باشد، بر روی صفحه دات‌پد برجسته خواهد شد. همچنین کاربر می‌تواند با افزایش ضخامت خطوطی که تصاویر برجسته را می‌سازند، به اصطلاح بر روی تصاویر زوم کند و حتی در صفحاتی که یک تصویر با جزئیات فراوان نمایش داده شده، اصطلاحاً اسکرول کند تا تمام جزئیات را مشاهده کند. گفتنی است شش دکمه هم در وسط صفحه قرار گرفته که امکان حرکت در میان صفحات، متون و تصاویر را برای کاربران فراهم می‌کند. صحبت از این وسیله افسانه‌ای قطعاً بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود؛ پس حتماً اگر به موضوعاتی از این دست علاقه دارید، با من در نسخه صوتی پیشخوان همراه شوید. افزون بر همۀ مواردی که در بالا گفته شد، با توجه به فراهم شدن امکان استفاده از موتور صوتی ایسپیک در محصولات شرکت اپل، نگاه دقیقی هم خواهیم داشت به ویژگی‌ها، امکانات و قابلیت‌های آخرین به‌روز‌رسانی آی‌او‌اس تا آنها که وسوسه شده‌اند به یمن حضور ایسپیک، به خانواده آیفون به‌دست‌ها بپیوندند، دقیقاً بدانند با چه دنیایی مواجه خواهند شد. نسخه صوتی پیشخوان را می‌توانید ذیل همین نوشته در وبسایت نسل مانا یا در کانال‌های ما در شبکه‌های اجتماعی پیدا کنید و بشنوید.
[1]. Sam Seavey
[2]. Onforu
[3]. AirFrier
[4]. Blindabilities
[5]. Envision Glasses
[6]. Kevin Chau
[7]. DotPad
