نگاهی به دسترس‌پذیری تاکسی‌های آنلاین خود‌ران ویمو برای نابینایان
مترجم: میثم امینی
فناوری وسایل نقلیۀ خود‌ران سال‌هاست که توجه همه را به خود جلب کرده است و روز‌به‌روز بیشتر پیشرفت می‌کند و به استفادۀ همگانی نزدیک‌تر می‌شود. جامعۀ نابینایان یکی از گروه‌هایی است که به پیشرفت در این زمینه، بیش از دیگران توجه دارد و امیدوار است با ورود این فناوری به زندگی روزمره، یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش روی افراد نابینا، یعنی عدم امکان رانندگی از پیش روی آنها برداشته شود.
هرچند به نظر می‌رسد که تحقق رؤیای ما دربارۀ رانندگی مستقل در یک خودروی شخصی خود‌ران هنوز از واقعیت دور است، اما فناوری حمل‌و‌نقل خود‌ران، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینۀ دسترس‌پذیری خودروهای خود‌رانی که به‌عنوان تاکسی اینترنتی قابل‌استفاده‌اند داشته است.
با اینکه در کشور عزیزمان، ما هنوز در آرزوی باز کردن یک صفحه وب، بدون محدودیت و با سرعتی بیشتر از قدم زدن یک لاک‌پشت هستیم و چندین سال نوری با فناوری خود‌ران فاصله داریم، دانستن اینکه در دنیا چه پیشرفت‌هایی در این زمینه اتفاق افتاده است، شاید خالی از لطف نباشد.
شرکت وِیمو[1] که قبلاً با عنوان «پروژۀ خودروهای خود‌ران گوگل» شناخته می‌شد، یکی از شرکت‌های کلیدی در زمینۀ وسایل نقلیۀ خود‌ران است. این شرکت، در حال توسعۀ وِیمو دِرایوِر،[2] یعنی سامانۀ اختصاصی رانندگی کاملاً خود‌ران، در دو زمینه است؛ یکی وِیمو وان که یک خدمت تاکسی اینترنتی کاملاً خود‌ران است که در منطقۀ کلان‌شهر فینِکس، در ایالت آریزونای آمریکا، فعالیت می‌کند و در شهر سان‌فرانسیسکوی این کشور در مرحلۀ آزمایش قرار دارد و دیگری وِیمو ویا است که روی تحویل همۀ انواع کالاهای تجاری، از باربری سنگین گرفته تا تحویل محلی کالا، تمرکز دارد.
خودروهای خود‌ران ویمو قابل‌خرید برای استفادۀ شخصی نیستند، بلکه این شرکت مجموعه‌ای از خودروها و کامیون‌های خود‌ران را در اختیار دارد که افراد می‌توانند بدون نیاز به خرید آنها، مثل تاکسی‌های اینترنتی معمولی آنها را کرایه کنند. مسئولین ویمو معتقدند که استفاده از خودروهای خود‌ران باعث افزایش امنیت جاده‌ای می‌شود، زیرا رانندۀ خود‌ران می‌تواند به‌طور دائم به اطراف خود توجه کند و مثل یک انسان، گاه و بی‌گاه، دچار پرتی حواس نمی‌شود.
چون ویمو صاحب همۀ خودروهای خود است، به‌طور منحصربه‌فردی قابلیت افزودن امکانات دسترس‌پذیری را به آنها دارد؛ چیزی که شرکت‌های تاکسی اینترنتی معمولی قادر به انجام آن نیستند. شرکت ویمو با مشاوره و همکاری جامعۀ نابینایان تلاش کرده است حداکثر دسترس‌پذیری را برای کاربران نابینای خود ارائه دهد که در ادامه با برخی از این امکانات آشنا می‌شویم.
کاربر باید برای استفاده از خدمت تاکسی اینترنتی خود‌ران ویمو وان، از برنامۀ ویمو وان استفاده کند که این برنامه طوری طراحی شده تا با صفحه‌خوان‌ها سازگاری کامل داشته باشد و به آنها اجازه دهد به‌طور مستقل با استفاده از برنامه، یک تاکسی خود‌ران را سفارش دهند.
مسافر نابینا پس از سفارش تاکسی، در فرایند سوارشدن به خودرو و پیاده شدن از آن، ممکن است با چالش‌هایی رو‌به‌رو شود. این چالش‌ها عموماً مربوط به ایجاد تعادل بین دو موضوع‌اند: پیدا کردن محلی امن برای سوارشدن به خودرو و نیاز به راه‌رفتن بیشتر برای رسیدن به آن محل؛ بنابراین ویمو اطمینان حاصل می‌کند که مسافر وقتی چنین شرایطی پیش می‌آید، از آن باخبر شود و ابزار لازم برای پیدا کردن خودرو را در اختیار او قرار می‌دهد، مثلاً ویمو حتی قبل از اینکه فرد نابینا سفرش را سفارش دهد، نسبت به پیاده‌روی زیادی که برای رسیدن به محل سوار یا پیاده شدن لازم است، به او هشدار می‌دهد تا درصورتی‌که این مقدار پیاده‌روی برای فرد قابل‌قبول نیست، سفر را لغو کند. همچنین ویمو می‌تواند در مورد سناریوهای جزئی‌تری، مثل اینکه محل پیاده شدن داخل یک پارکینگ است به کاربر اطلاع دهد.
علاوه‌بر اینها چون کاهش پیاده‌روی برای کاربران نابینا مهم است، ویمو در منوی دسترس‌پذیری برنامه خود گزینه‌ای را با عنوان «به حداقل رساندن زمان پیاده‌روی» قرار داده است که کاربر نابینا می‌تواند با فعال‌کردن آن مشخص کند که اگر امکان آن وجود دارد، خودروی سفارش‌داده‌شده باید جایی بایستد که فرد برای رسیدن به آن کمتر پیاده‌روی کند، مثلاً فرض کنید که خودرو برای سوار کردن مسافر باید یک بلوک را دور بزند. در حالت عادی ممکن است خودرو برای راحتی کار تصمیم بگیرد در آن‌طرف خیابان نگه دارد تا کاربر از خیابان رد و سوار خودرو شود، ولی این موضوع می‌تواند برای یک مسافر نابینا مشکل‌آفرین باشد؛ بنابراین اگر کاربر گزینۀ مذکور را فعال کرده باشد، خودرو بلوک را دور می‌زند تا فرد برای سوارشدن نیازی به گذشتن از یک خیابان نداشته باشد.
امکان دسترس‌پذیری دیگری که ویمو در اختیار کاربران قرار می‌دهد، اطلاع از بدون راننده بودن خودرویی است که برای آنها انتخاب شده است. برخی از خودروهای ویمو با وجود خود‌ران بودن، راننده هم دارند، درحالی‌که برخی دیگر کاملاً بدون راننده‌اند. وقتی کاربر در حال سفارش خودرو است، اینکه خودرو راننده دارد یا خیر، به او اطلاع داده می‌شود تا درصورتی‌که کاربر با یک خودروی بدون راننده راحت نیست یا به کمک یک انسان نیاز دارد، بتواند سفر خود را لغو کند.
ویمو همچنین چند امکان دسترس‌پذیری را برای کمک به پیدا کردن خودرو در نظر گرفته است؛ یکی از این امکانات شناسۀ خودرو است. این امکان که برای افراد کم‌بینا که شاید نتوانند پلاک خودرو را ببینند، ولی قادرند رنگ‌ها و چند حرف نورانی را از دور ببینند، مفید است و باعث می‌شود که یک عدد دورقمی در بالای خودرو با چراغ‌های ال‌ای‌دی روشن شود که رنگ این چراغ‌ها قابل‌انتخاب است. در سان‌فرانسیسکو به‌جای دو رقم عدد، حروف اول نام و نام خانوادگی فرد با چراغ‌های ال‌ای‌دی روشن می‌شود.
قابلیت دیگر، امکان به صدا درآوردن بوق خودرو با استفاده از یک دکمه در برنامه است. با این امکان وقتی فرد نابینا سعی دارد خودرو را برای سوارشدن پیدا کند، می‌تواند از راه دور بوق آن را به صدا درآورد و از آن به‌عنوان یک سرنخ صوتی برای یافتن خودرو استفاده کند.
تنظیم دیگری که به استفادۀ کاربران نابینا از خودروهای خود‌ران ویمو کمک می‌کند، امکان دریافت راهنمای صوتی هنگام سفر در خودرو است. کاربر با فعال‌کردن این امکان وقتی در خودرو است، در مورد اینکه چه اتفاق‌هایی در حال وقوع است، راهنمایی صوتی دریافت می‌کند، مثلاً خودرو به مسافر می‌گوید که برای رد شدن یک فرد پیاده یا برای چراغ‌راهنمایی نگه داشته است تا مسافر این آرامش خاطر را داشته باشد که خودرو در مسیر درست خود قرار دارد و سفر روند عادی خود را سپری می‌کند.
درنهایت اگر در هنگام سفر مشکلی پیش بیاید، کاربر می‌تواند با استفاده از برنامه با گروه پشتیبانی ویمو تماس بگیرد. اعضای گروه پشتیبانی در صورت نیاز می‌توانند از راه دور کنترل خودرو را به دست بگیرند و مشکل پیش‌آمده را حل کنند. در این فرایند علاوه بر صفحه‌نمایش خودرو، کاربر بازخورد صوتی دریافت می‌کند و می‌تواند با پشتیبان در تماس باشد.
اینها امکاناتی‌اند که در حال حاضر در اختیار کاربران ویمو قرار دارد، اما ویمو به اینها قانع نیست و فعالانه در حال گسترش امکانات دسترس‌پذیری خود است و در آینده، برنامه‌های بسیاری را برای بهبود تجربۀ کاربران معلول خود در نظر دارد.
[1] Waymo
[2] Waymo Driver
