وکیل پایه1 دادگستری: فعالیت کمپین معلولان قانونی است
رؤیا بابایی: خبرنگار حوزۀ معلولان
ماهیت کمپین‌ها بیان مطالبه‌ها و خواسته‌های جمعی افراد است. گروه‌های مختلف شهروندان در قالب کمپین و با رعایت چهارچوب‌های قانونی کشور می‌توانند خواسته‌های خود را مطرح یا اعتراضشان به شرایط را اعلام کنند.
کمپین حمایت از حقوق معلولان نیز از این قاعده پیروی می‌کند.
این کمپین از هفت سال پیش تاکنون با هدف آگاهی‌رسانی به معلولان و مسئولان و تلاش در راستای احیای حقوق قانونی، اجتماعی و شهروندی معلولان فعالیت می‌کند و تاکنون دستاوردهای بزرگی، ازجمله تصویب قانون و اجرای بخش‌هایی از آن و همچنین آشنایی دستگاه‌ها با وظایف خود در قبال معلولان را در کارنامۀ خود به ثبت رسانده است.
کمپین به دنبال ارتقای سطح زندگی معلولان است
مدیر کمپین معلولان می‌گوید: در شهریورماه سال ۱۳۹۵، شنیدم برای تأکید به تصویب قانون حمایت از معلولان قرار است تجمعی مقابل مجلس برگزار شود. من آن‌موقع مطالعۀ چندانی دربارۀ ماهیت کمپین‌ها نداشتم، اما به این تجمع پیوستم و بدون آنکه بخواهم، به‌عنوان یکی از نمایندگان معلولان وارد مجلس شدم و با جمعی از نمایندگان گفتگو کردم.
بهروز مروتی بیان می‌کند: آن روز نماینده‌ها گفتند لایحۀ قانون معلولان هفتۀ بعد به صحن می‌آید و ما از آن حمایت می‌کنیم، اما هفتۀ بعد لایحه نه‌تنها در صحن علنی رد، بلکه با رأی ۱۳۱ نماینده از دستور کار مجلس خارج شد.
او ادامه می‌دهد: ماه بعد یکی از دوستان که برای گرفتن گزارش تصویری از من و برادرانم به منزل ما آمده بود، با اشاره به دانش فضای مجازی و کامپیوتر، مرا زیر سؤال برد و گفت: چرا صدای افراد معلول نمی‌شوی؟! کمی بعد من گروهی تلگرامی ساختم و با پیشنهاد دوستان نام کمپین پیگیری تصویب قانون معلولان روی آن گذاشتیم و این‌گونه شد که «کمپین معلولان» متولد شد.
مروتی توضیح می‌دهد: ما در کمپین از ابتدا دو محور برای فعالیت‌هایمان داشتیم. در مرحلۀ اول می‌خواستیم تصویب لایحۀ قانون معلولان را پیگیری کنیم که این رویکرد بسیار موفق و اثرگذار بود؛ به‌گونه‌ای که همان ۱۳۱ نمایندۀ مخالفِ تصویب قانون معلولان را هم همراه کرد.
این فعال حوزۀ معلولان ادامه می‌دهد: ما در سطح کشور متونی را تدوین کردیم و آن را توسط فعالان کمپین به نمایندگان شهرها و استان‌های مختلف در مجلس رساندیم. کم‌کم یک طومار واقعی توسط فعالان کمپین در مشهد به دست آقای پژمان‌فر رسید و او طومار را در مجلس به اهتزار درآورد و درنهایت لایحۀ قانون معلولان با بیش از ۱۹۰ رأی تصویب شد.
مدیر کمپین معلولان همچنین تأکید می‌کند: رویکرد ما در مرحلۀ دوم، پیگیری اجرای قانون بود و هنوز هم هست.
مروتی می‌گوید: کمپین تقریباً در همۀ استان‌ها عضو فعال دارد، اما بسیاری از همکاری‌‌ها موقتی است، مثلاً در مورد تصویب لایحه در سراسر کشور عضو فعال بسیاری داشتیم و همین امر منجر به نتیجه شد. بعد از تصویب لایحه، بسیاری از فعالان کمپین وقتی دیدند قانون معلولان با وجود تصویب بازهم اجرا نمی‌شود، ناامید شدند و دست از فعالیت برداشتند.
او در خصوص تعداد اعضای کمپین نیز بیان می‌کند: تعداد اعضای کمپین معلوم نیست. کمپین فهرست ثبت‌شده‌ای ندارد که بر آن اساس تعداد اعضا و مشخصات افراد معلوم باشد. عضوگیری هم نداریم و هرکس بخواهد می‌تواند از شهر خودش داوطلبانه با ما فعالیت کند.
مروتی در خصوص بخش‌های فعالیت کمپین نیز ابراز می‌کند: فعالیت کمپین به بخش‌های بسیاری تقسیم می‌شود. در قدم اول کار کمپین، دادن فراخوان‌های متفاوت است و فراخوان الزاماً تجمع نیست، مثلاً ما اخیراً فراخوان ارسال نامه به نمایندگان مجلس را دادیم یا قبلاً فراخوان ارسال نامه به صدا و سیما، شورای شهر و شهرداری‌ها را داشتیم.
مدیر کمپین معلولان با اشاره به اینکه فعالیت‌های کمپین چندوجهی است و ابعاد مختلفی دارد و فقط به پیگیری اجرای قانون محدود نمی‌شود، می‌گوید: آگاهی‌بخشی، اطلاع‌رسانی، پیگیری مشکلات در سازمان بهزیستی، تهیۀ گزارش‌های تحلیلی، برگزاری تجمع، پیگیری مشکلات اداری و افشاگری فساد اداری نیز بخش دیگری از فعالیت‌های کمپین است و عملکرد کمپین بسیار فراتر از یک رسانه است؛ چراکه از همۀ راه‌های ممکن ارتقای سطح زندگی معلولان و بهبود شرایط آنان را دنبال می‌کند.
ماهیت کمپین معلولان، کنشگری در لوای قانون است
دکتر علی صابری کمپین را فعالیتی عمومی می‌داند که ماهیت و جایگاه حقوقی ندارد، اما به افراد اجازۀ بیان اعتراض‌ها و مطالبه‌گری حقوقشان را می‌دهد.
این استاد دانشگاه و وکیل پايه1 دادگستری، می‌گوید: سمن ساختار حقوقی ثبت‌شده‌ای است که تعاريف و اهداف مشخصی دارد و قانون روی آن نظارت می‌کند، اما کمپین جنبشی اجتماعی، کنشگری و مجموعه‌ای از فعالیت‌های مدنی است.
به گفتۀ صابری در فعالیت کمپینی شهروندان به‌جای اینکه هریک جداگانه حرفشان را مطرح کنند، خواسته‌هایشان را به‌صورت جمعی در قالب یک کمپین و با برگزاری اجتماعات یا تهیۀ نامه و طومار بیان می‌کنند.
این عضو شورای چهارم شهر تهران که خود از نابینایان است، همچنین اذعان می‌کند: وقتی ده‌ها نفر در قالب کمپین خواستۀ مشترکی را مطالبه می‌کنند، حرف و صدایشان بهتر شنیده می‌شود، اما در صورت بیان فردی ممکن است خواسته غیرمنطقی قلمداد شود یا ديگران متوجه مفهوم اصلی خواسته نشوند، اما جامعه همان خواسته را وقتی از سوی مجموعه‌ای از افراد بیان شود، می‌شنود و متوجه می‌شود که همۀ این شهروندان دچار اشتباه نشده‌اند و خواسته‌های نامعقولی ندارند.
گران‌ترین وکیل ایران تأکید می‌کند: همۀ اقشار جامعه می‌توانند برای بیان خواسته‌های خود کمپین داشته باشند. این نوع فعالیت هرگز غیرقانونی نیست و فعالان آن اگر ضوابط کشور را رعایت کنند و موجب اخلال در نظم عمومی نشوند، مشمول هیچ مجازاتی نخواهند بود.
این وکیل معروف که چند سال پیش توانست وزارت بهداشت را به پرداخت دیه به خانواده‌هایی که به اعضایشان خون‌آلوده تزریق شده بود، محکوم کند، می‌گوید: کمپین‌ها نمی‌توانند ثبت شوند و از جایی مجوز بگیرند، اما تا زمانی که قانون را رعایت می‌کنند، تجمع و اقداماتشان قانونی است. هیچ‌کس نگفته که تعدادی از شهروندان نمی‌توانند مقابل نهادهایی مانند مجلس اجتماع و حرفشان را مطرح کنند.
صابری در خصوص اقدام رئیس سازمان بهزیستی کشور که فعاليت کمپین را سیاسی و امنیتی خوانده و اعضای کمپین را مشمول تبعات سیاسی دانسته بود نیز می‌گوید: معلولان به‌جز مطالبۀ کمترین حقوقشان و تأکید بر پرداخت مستمری در شأن خود چه حرف یا اقدام سیاسی داشته‌اند که مشمول تبعات سیاسی و امنیتی شوند؟
به طور کلی انتظار میرود مسؤولان امر در مواقع این چنینی نقدپذیر باشند و سعه صدر بیشتری از خود نشان دهند.
