امکان هوش مصنوعی برنامۀ بی‌مای‌آیز به ویندوز آمد
گردآوری و ترجمه: میثم امینی
در این شماره از نسل مانا، در ستون فناوری، به اتفاق مثبتی که اخیراً رخ داده است و می‌تواند تجربۀ کاربران نابینا از استفاده از سیستم‌عامل ویندوز را بهبود دهد می‌پردازیم.
برنامه بی‌مای‌آیز سال‌هاست که روی سیستم‌عامل‌های اندروید و آی‌او‌اس، افراد نابینایی را که در کارهای روزمره خود به کمک افراد بینا نیاز دارند به داوطلبان بینا در سراسر دنیا متصل می‌کند تا این داوطلبان با استفاده از دوربین دستگاه افراد نابینا به آنها کمک کنند که امکانی بسیار مفید و تأثیرگذار بوده است.
مدتی پیش با محبوب شدن ربات هوش مصنوعی چَت‌جی‌پی‌تی و ارائۀ امکان تشخیص تصاویر در نسخۀ ۴ این ربات، برنامۀ بی‌مای‌آیز امکانی به نام «بی‌مای‌اِی‌آی» را ارائه داد که در گوشی‌های اندروید و آی‌او‌اس به کاربران نابینا اجازه می‌داد از محیط اطراف خود عکس بگیرند یا تصویری را با برنامه به اشتراک بگذارند تا چت‌جی‌پی‌تی آن را برای آنها توصیف کند. بعد هم در صورت نیاز در مورد تصویر از این ربات هوش مصنوعی سؤال بپرسند.
این امکان به‌دلیل کارایی بالا با استقبال بسیاری از طرف کاربران نابینا روبه‌رو شد و می‌توان گفت حتی از امکان اصلی این برنامه، یعنی ارتباط تصویری با داوطلبان بینا هم محبوب‌تر شد. اخیراً شرکت توسعه‌دهندۀ برنامۀ بی‌مای‌آیز این برنامه را در فروشگاه برنامه‌های شرکت مایکروسافت برای ویندوزهای۱۰ و ۱۱ به‌صورت رایگان ارائه کرده است. این نسخه فقط امکان بی‌مای‌ای‌آی را در خود دارد و به کاربران اجازه می‌دهد به چند روش شامل بارگذاری یک تصویر موجود در حافظۀ رایانه؛ گرفتن تصویر از صفحه‌نمایش؛ گرفتن تصویر از طریق وبکم و بارگذاری تصویری که در کلیپ‌بورد کپی شده است، از بی‌مای‌ای‌آی برای تصویر توصیف دریافت و سپس با ربات هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی در مورد تصویر بارگذاری‌شده گفتگو کنند و سؤال‌های خود را در مورد تصویر بپرسند یا درخواست‌های خود را در مورد آن مطرح کنند.
کار با این برنامه ساده است. پس از نصب و ورود اولیه با آدرس ایمیل و رمز عبور ثبت‌شده در بی‌مای‌آیز یا با حساب کاربری، هر وقت کاربر برنامۀ بی‌مای‌آیز را باز می‌کند با دو سربرگ مربوط به بی‌مای‌ای‌آی و تنظیمات برنامه روبه‌رو می‌شود که سربرگ مربوط به بی‌مای‌ای‌آی به‌صورت پیش‌فرض فعال است. در سربرگ بی‌مای‌ای‌آی چهار دکمه قرار دارد که هرکدام یکی از امکانات مذکور برنامه را فعال می‌کند. هرکدام از این دکمه‌ها یک کلید میانبر هم دارد که این کلید میانبر تا وقتی برنامۀ بی‌مای‌آیز باز باشد، در هر جای سیستم‌عامل عمل می‌کند؛ بنابراین مثلاً با رفتن به پنجرۀ یک برنامه و فشردن کلیدهای میانبر کنترل، آلْت و حرف اِیچ کاربر می‌تواند از صفحۀ برنامه عکس بگیرد و در پنجره‌ای که باز می‌شود توصیف آن را بخواند و در مورد آن با چت‌جی‌پی‌تی گفتگو کند.
پنجره‌ای که بعد از بارگذاری تصویر به هر روش باز می‌شود ساده است. بعد از بخش تغییر سربرگ، یک فهرست حاوی پیام‌های رد و بدل شده بین کاربر و بی‌مای‌ای‌آی وجود دارد که توصیف تصویر به‌عنوان دومین مورد در این فهرست قرار می‌گیرد؛ بعد یک کادر ویرایش برای نوشتن یک سؤال یا درخواست در مورد تصویر وجود دارد که با زدن کلید اِنتر سؤال یا درخواست ارسال می‌شود و درنهایت دکمه‌ای برای رفتن به صفحۀ اصلی برنامه داریم. تاکنون
در سربرگ مربوط به تنظیمات برنامه فقط گزینۀ مربوط به خروج از حساب کاربری وجود دارد.
کاربران نابینا می‌توانند از این برنامه در مواقع مختلفی استفاده کنند، مثلاً:
ـ دریافت اطلاعات در مورد برنامه‌هایی که دسترس‌پذیر نیستند: اگر یک برنامه دسترس‌پذیری مناسبی ندارد، می‌توانیم با گرفتن یک تصویر از محیط آن، توصیف آن را از بی‌مای‌آیز دریافت کنیم و در صورت نیاز با پرسیدن سؤال‌هایی در مورد تصویر گرفته‌شده از جزئیات بیشتری مطلع شویم.
ـ دریافت یک توصیف باکیفیت از تصاویر مهم: دیگر تصاویر مهمی مثل عکس‌های خانوادگی حاوی خاطرات پرارزش در گوشه‌ای از رایانۀ ما خاک نمی‌خورند، بلکه حالا می‌توانیم این تصاویر را به بی‌مای‌آیز بدهیم و توصیف پر از جزئیات را از آن دریافت کنیم.
ـ دریافت یک توصیف از تصاویر برخط: مثلاً می‌توانیم تصویر یک محصول در یک فروشگاه برخط را به برنامه بدهیم تا شکل محصول برای ما توصیف داده شود.
ـ آماده شدن برای تماس‌های ویدئویی: ما این امکان را هم داریم که با گرفتن تصویر از طریق وبکم از آن برای دریافت اطلاعات دربارۀ ظاهر، اینکه آیا در مرکز دوربین قرار داریم یا خیر و اینکه آیا نور محیط برای تماس تصویری مناسب است یا خیر استفاده کنیم.
آوردن امکان بی‌مای‌ای‌آی به ویندوز اقدامی بسیار مفید و مؤثر است و می‌تواند تجربۀ کاربران نابینا از کار با سیستم‌عامل ویندوز را دگرگون کند، اما نسخۀ ویندوزی این برنامه هنوز در ابتدای راه خود است و جای بهبود بسیار دارد. بعضی از مواردی که می‌تواند در برنامه بهبود داده شوند عبارت‌اند از:
ـ افزودن امکان انتخاب زبان در سربرگ تنظیمات برنامه: با ارائۀ این امکان ما می‌توانیم مستقل از زبان سیستم‌عامل از بی‌مای‌ای‌آی به زبان موردنظر خود استفاده کنیم.
ـ افزایش قالب‌های تصویری پشتیبانی‌شده: در حال حاضر قالب‌های تصویری بسیار کمی پشتیبانی می‌شوند. افزایش قالب‌های پشتیبانی‌شده می‌تواند کارایی این برنامه را افزایش دهد.
ـ ایجاد امکان استفاده از کلیدهای میانبر مربوط به امکانات برنامه، وقتی برنامه باز نیست: با ایجاد امکان استفاده از کلیدهای میانبر بدون باز بودن برنامۀ بی‌مای‌آیز کار با برنامه سهولت بیشتری پیدا می‌کند.
ـ ارائۀ افزونه‌ها و اسکریپت‌هایی برای ایجاد ارتباط بین صفحه‌خوان‌های محبوبی مثل اِن‌وی‌دی‌اِی و جاز با برنامه: یکی از ضعف‌های کنونی برنامۀ بی‌مای‌آیز این است که وقتی از صفحه عکس می‌گیرد، فقط می‌تواند از کل صفحه اسکرین‌شات تهیه کند و امکان ارسال فقط یک عنصر به برنامه، مثلاً تصویری در یک صفحۀ وب وجود ندارد. یک افزونه یا اسکریپت می‌تواند این مشکل را حل کند و با گرفتن اسکرین‌شات از شیءِ موردنظر آن را به بی‌مای‌آیز ارائه دهد تا فقط آن عنصر توصیف شود.
برای اینکه برنامۀ بی‌مای‌آیز را روی سیستم ویندوز خود نصب کنید، باید حساب مایکروسافت شما به فروشگاه ویندوز متصل باشد و یک برنامۀ تغییر آی‌پی مناسب را داشته باشید. سپس کافی است این پیوند را فعال کنید و بی‌مای‌آیز را رایگان از این فروشگاه دریافت کنید.
