نقاشی با کلمات قسمت هفتم: توصیف صوتی در تئاتر
توصیف صوتی فیلم و توصیف صوتی تئاتر مشابهت زیادی با یکدیگر دارند. با این تفاوت که تئاتر رویدادی زنده است و توصیف اتفاقات روی صحنه نمایش، نمیتواند مانند فیلم از قبل ضبط شود. در هر بار به روی صحنه رفتن یک نمایش، توصیف آن هم زنده و همزمان اجرا میشود. دلیل این همزمانی این است که اتفاقات صحنه تئاتر قابل پیشبینی نیست و ممکن است خواسته یا ناخواسته تغییراتی در آن ایجاد شود. دکتر تهمینا گسکار، مدیر مرکز تحقیقات کیوریتوریال آمریکا در تحقیقی به این موضوع پرداخته است. اینکه چه زمانی و چگونه باید ویژگیهای شخصی طیف متنوعی از شخصیتهایی که روی صحنه نمایش ظاهر میشوند و به ویژه نشانههای فیزیکی و قابل مشاهده توصیف شوند و اینکه چرا چنین ویژگیهایی باید توصیف شوند. همان طور که قبلاً اشاره شد، توصیف صوتی تئاتری در انگلیس زمینهساز ورود جدی این تکنیک به این کشور و اروپا بود.
پس از آن در اواخر دهه 1990 بسیاری از توصیف کنندگان با همکاری یکدیگر این روش را توسعه دادند.
امروزه در تئاتر تغییراتی رخ داده است که شامل کلمات گفتاری، طرحریزی و ورود فیلم و فناوری جدید است. اطلاعات بصری مانند سبک و طراحی یک تولید ـ از جمله ظاهر و لباس کاراکترها، صحنه و وسایل ـ نیز شرح داده میشود و به عنوان یک مقدمه صوتی از پیش ضبط شده در حدود 15ـ10 دقیقه ارائه میشود. مقدمههای صوتی در حال حاضر مختص توضیحات صوتی تئاتر هستند و به ندرت یکی از ویژگیهای فیلم هستند. آنها معمولاً یک هفته قبل از اجرا بر روی سی دی صوتی و یا آنلاین برای کاربران AD پخش میشوند و در سالن توسط توصیف کنندگان به صورت زنده از طریق هدستها کمی قبل از شروع اجرا تکرار میشوند. این مقدمه به شنوندگان فرصتی میدهد تا از آنچه راوی میگوید، یک ذهنیت داشته باشند و به توصیفکنندگان اجازه میدهد تا آنها را از تغییرات لحظه آخری در بازیگران، مجموعه یا سایر جنبههای تولید مطلع کنند. همچنین قبل از اجرا، تور لمسی به شرکتکنندگان نابینا و کمبینا فرصتی میدهد تا با اعضای گروه و بازیگران دیدار کنند. در طی این گشت و گذار و شرح مجموعه، مخاطبان میتوانند با صدای بازیگران آشنا شوند، تا آنها را روی صحنه تشخیص دهند. مخاطبان همچنین میتوانند با لمس وسایل و لباسها تصویر کاملتری از صحنه و شخصیتها در ذهن خلق کنند. معرفی صوتی و تور لمسی با هم به توصیف کننده زمان میدهد تا توصیف و تجربهای غنی و سنجیده از دنیای بصری تئاتر ارائه دهد. اغلب زمان کمی برای توصیف جزئیات در طول اجرا وجود دارد. اجرا به خودی خود بر تجربه مخاطب تسلط دارد.
تاریخ اولیه تئاتر AD در انگلستان:
مدل سه قسمتی (معرفی صوتی، تور لمسی و توضیحات زنده) هسته اصلی چگونگی تغییر حالت سنتی توصیف صوتی تئاتر از اواخر دهه 1980 و 1990 در بریتانیا است. در لندن، توصیف صوتی تئاتر (Theater AD) توسط گروهی به نام Audio آغاز شد. سپس سرویس توصیف صوتی لندن (LADS)، تولیدات تئاتر رویال ویندزور (1988) و دوک یورک (1989) را توصیف کرد. سایر تئاترهای بریتانیا در همان زمان شروع به ارائه AD کردند. توصیف صوتی یا AD حرفهای از سال 1993 در تئاتر ملی ارائه شد. به سفارش شورای هنر انگلستان برای «تثبیت نیاز» به AD، پروژه «تنظیم صحنه» (1997)، راهاندازی شد. این پروژه شامل مشاوره گسترده با افراد نابینا و کمبینا در سراسر بریتانیا بود. هدف VocalEyes به عنوان یک سازمان، پرداختن به کل تجربه تئاتر، از بازاریابی، آموزش تا کیفیت خود توضیحات صوتی بود. یکی از مواردی که توسط کاربران توصیف صوتی در طول پروژه مورد بحث قرار گرفت، ارزش “تورهای صحنه” بود که اکنون به عنوان Touch Tours شناخته میشود. نکته مهم دیگر، ضبط یادداشتهای مقدماتی (معرفی صوتی) بود که باید از قبل ارسال شود و شامل برخی از اطلاعات دسترسی در مورد محل اجراست.
توصیف بازیگران و شخصیتها به عنوان بخشی از مقدمه صوتی:
دو روش توصیف در مقدمه صوتی وجود دارد:
1ـ توصیفی از کل بازیگران: این توصیف تا جایی که امکان دارد باید مشابه روشی باشد که هنگام بالا رفتن پرده، تماشاگران بینا در یک نگاه از بازیگران هنگام ورود به صحنه استقبال میکنند.
2ـ توصیف شخصیتهای فردی از طریق ویژگیها و حرکات شخصی آنها.
تنوع در توصیفVocalEyes ، ژانرهای مختلفی از جمله موزیکال، کمدی، شکسپیر، پانتومیم و درام را پوشش میداد.
توضیحات صوتی یکپارچه/خلاقانه:
در فرمهای تئاتر سنتی، «موانع» دسترسی ذاتی شکل یا طرح تجربه است و شما نمیتوانید، موانع را بدون
تغییر قابل توجه تجربه حذف کنید. با این حال، اخیراً بسیاری از شرکتهای هنرهای معلولان ابتکارات تئاتر را بازاندیشی کردهاند و رویکردی فراگیر را اتخاذ کردهاند که در آن از ابزارهای دسترسی در ترکیب خلاقانه بازیگران استفاده میشود و شخصیتها از روی صحنه خود یا دیگران را توصیف میکنند. در اشکال جدید تئاتر، توصیف و معنای چند حسی تعبیه شده است (به عنوان مثال، رقصندههایی که برای نشان دادن موقعیت و حرکت خود به زمین میکوبند)، تئاتر را از نمایشی که افراد نابینا و کمبینا را حذف میکند، به یک تجربه واقعاً فراگیر تبدیل میکند. تئاتر فراگیر (که شامل BSL، زیرنویس و سایر جنبهها برای اطمینان از دسترسی است) عدالت را فراهم میکند. «نابترین» شکل تئاتر فراگیر، برابری را فراهم میکند، جایی که همه از حمایت یکسانی برخوردار میشوند و از آن بهره میبرند.
در محیطهای تئاتر سنتی، افراد غیر نابینا به ندرت به صدای AD گوش میدهند، اگر چه وقتی گوش میدهند، اغلب بیان میکنند که چقدر این تجربه برایشان جالب بوده است، اما تئاترها، ADرا تبلیغ نمیکنند یا آن را به طور گسترده در دسترس مخاطبان غیر نابینا قرار نمیدهند. در زمینه موزه، تحقیقات اخیر نشان میدهد که AD به عنوان یک ابزار میتواند تعامل و خاطرهانگیز بودن را برای کاربران غیر نابینا افزایش دهد. در ایران توصیف صوتی هنوز نتوانسته به سایر شکلهای هنری مانند تئاتر به درستی وارد شود. معدود نمایشهای صورت گرفته هم به شکل فراگیری اجرا نشده است. در توصیف صوتی تئاتر، توصیفگر زنده در یک کابین ویژه آنچه در صحنه اتفاق میافتد را برای مخاطبانی که توضیحات اضافی را از هدفون خود میشنوند، روایت میکند و مخاطبان دارای مشکل بینایی میتوانند در کنار سایر تماشاگران بینا از تئاتر لذت ببرند.