نُه ترفند برای دسترس‌پذیرکردن پست‌های شبکه‌های اجتماعی برای همه

امروزه شبکه‌های اجتماعی تبدیل به بخشی جداناپذیر از زندگی افراد شده است و ما نابینایان هم از این قافله عقب نمانده‌ایم. ما هرروز پست‌های مختلفی را در شبکه‌های اجتماعی گوناگون مطالعه می‌کنیم و پست‌های خود را نیز در این شبکه‌ها منتشر می‌کنیم. در این استفاده روزمره از شبکه‌های اجتماعی، ما گاه‌به‌گاه به پست‌هایی برمی‌خوریم که به‌دلیل دسترس‌پذیری نامناسب، برای ما غیرقابل‌استفاده‌اند یا استفاده از آنها برای ما دشوار است.

شاید به این فکر کرده باشید که با برخی فعالان شبکه‌های اجتماعی در مورد بهبود دسترس‌پذیری محتوای‌شان صحبت کنید؛ اما اطلاع ندارید که دقیقاً چه مواردی یک پست را دسترس‌پذیر می‌کند. همچنین شاید خودتان مایل باشید نکته‌های دسترس‌پذیری را در پست‌های خود رعایت کنید تا هم‌نوعان شما بتوانند به نحو احسن از مطالب شما بهره ببرند. در ادامه نُه ترفند مختلف را آورده‌ایم که رعایت آنها باعث افزایش دسترس‌پذیری پست‌ها در شبکه‌های اجتماعی می‌شود. البته وقتی می‌خواهید این موارد را به یک تولیدکننده محتوا پیشنهاد دهید، به سطح دانش فرد توجه کنید و مواردی را به او ارائه دهید که برای او قابل درک و قابل اعمال باشد.

متن معادل

اصطلاحات متن معادل، توضیح تصویر یا برچسب‌های معادل، همه به یک چیز اشاره دارند: متن معادل به افرادی که نمی‌توانند یک تصویر را ببینند، اجازه می‌دهد به توصیفی از آن تصویر که صفحه‌خوان‌ها می‌توانند آن را بخوانند، دسترسی داشته باشند. نبود یا وجود متن معادل نامناسب یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در دسترس‌پذیری وب است. پس همیشه به تصاویر خود متن معادل اضافه کنید؛ خصوصاً اگر در تصویر اطلاعات مهمی ارائه شده است. این فقط عکس‌های معمولی نیستند که به متن معادل نیاز دارند؛ سایر انواع تصویر شامل نمودارها، متن‌های با ماهیت تصویری، عکس‌نوشته‌ها و تصاویر متحرک (گیف) نیز به متن معادل نیاز دارند. بسته به اینکه چه چیزی در تصویر نشان داده شده، یک توضیح تصویر خوب باید:

• چیزی که در تصویر قرار دارد را توصیف کند؛
• مفهوم تصویر را برساند؛
• هر متنی که در تصویر قرار دارد را به کاربر ارائه دهد؛
• طنز یا معنای واضحی که در تصویر ارائه شده را به کاربر منتقل کند؛
• اگر رنگ‌ها در درک تصویر مهم‌اند، آنها را توصیف کند؛
• عبارتی مثل «تصویری از» یا «عکسی از» را در خود نداشته باشد.

همۀ شبکه‌های اجتماعی مهم از جمله فِیسبوک، توئیتِر، اینستاگِرام و لینکدئین، امکان افزودن متن معادل را به تصویر فراهم کرده‌اند.

تضاد رنگ و اندازه فونت

مطمئن شوید که تصاویر شما تضاد رنگ زیادی داشته باشند؛ خصوصاً اگر تصاویر شما دارای متن هستند. از استفاده از ترکیبات سبز/قرمز و آبی/زرد پرهیز کنید. تضاد رنگ حداقل باید ۴٫۵:۱ باشد تا برای افراد مبتلا به کوررنگی و افراد کم‌بینا دسترس‌پذیر باشد. همچنین برای متن روی تصویر باید اطمینان حاصل کنید که فونت به اندازه کافی درشت است.

هشتگ‌ها و ذکر نام کاربران

معمولاً وقتی شما می‌خواهید از یک هشتگ که فرد دیگری آن را ایجاد کرده است استفاده کنید، برای پیوستن صحیح به آن هشتگ نمی‌توانید شکل نوشتاری آن را تغییر دهید؛ ولی اگر خودتان هشتگی را ایجاد می‌کنید، اگر هشتگ به زبان انگلیسی است، چسباندن کلمات به هم و نوشتن حرف اول هر کلمه با حروف بزرگ، خواندن هشتگ را خصوصاً برای افرادی که از صفحه‌خوان استفاده می‌کنند، آسان‌تر می‌کند. اگر هشتگ فارسی است، بین کلمات از نیم‌فاصله یا نشانه زیرخط (Underline) استفاده کنید. مثلاً #ماهنامه‌نسل‌مانا.

یک راه دیگر برای بهبود دسترس‌پذیری پست‌ها در این زمینه، قراردادن هشتگ‌ها و ذکر نام کاربران در آخر پست است. چون صفحه‌خوان‌ها معمولاً علامت‌های نقطه‌گذاری را می‌خوانند، علامت‌های هش و اَت‌ساین در میانه پست می‌توانند بسیار حواس‌پرت‌کن باشند.

ویدئوها

وقتی از ویدئو استفاده می‌کنید، باید با اضافه‌کردن زیرنویس و در‌صورت‌امکان توضیح ویدئو، از دسترس‌پذیربودن آن برای همه اطمینان حاصل کنید. برخلاف زیرنویس، توضیح ویدئو، صحنه‌های مهم ویدئو که دارای گفتار نیستند را توصیف می‌کند. برای مثال، اگر ویدئو شما دارای متنی است که در طی پخش ویدئو خوانده نمی‌شود، باید در توضیح ویدئو این متن خوانده شود تا افراد نابینا یا کم‌بینا همان درکی را از ویدئو داشته باشند که افراد بدون این معلولیت‌ها دارند. اگر امکان تولید توضیح ویدئو به‌صورت صوتی برای شما وجود ندارد، می‌توانید حداقل تایپ توضیحاتی در مورد ویدئو را در کادر مربوط به توضیحات مدنظر داشته باشید.

نویسه‌ها و قالب‌بندی ویژه

هرچند استفاده از نویسه‌های ویژه مثل نویسه‌های چینی و سیریلیک و قالب‌بندی ویژه جذاب به نظر می‌رسد، بهتر است از آنها استفاده نکنید؛ زیرا خواندن آنها برای افرادی که بینایی کمی دارند دشوارتر است. استفاده از این موارد، همچنین با صفحه‌خوان‌هایی که نمی‌توانند این نویسه‌ها و قالب‌بندی‌ها را به‌صورت متنی بخوانند، تداخل ایجاد می‌کند.

پیوندها

اگر در پست خود از پیوند استفاده می‌کنید، سعی کنید متن آنها را توصیفی انتخاب کنید تا افراد از اینکه پیوند آنها را به چه صفحه‌ای هدایت می‌کند، اطلاع داشته باشند. بسیاری از افرادی که صفحه‌خوان‌ها را به‌کار می‌گیرند، از پیوندها برای پیمایش در صفحه استفاده می‌کنند و بدون بافت مفهومی، یک پیوند مثلاً با عنوان «اینجا کلیک کنید»، خیلی برای کاربر معنادار نیست.

زبان

نوشتن با یک زبان ساده و روشن باعث می‌شود پست شما برای همه فارغ از پس‌زمینه و توانایی آنها، قابل‌درک باشد. اگر ممکن است، از به‌کار‌بردن مواردی مثل اصطلاحات فنی، اصطلاحات عامیانه و اصطلاحات خاص صنفی پرهیز کنید. همچنین بهتر است از زبان همه‌شمول استفاده کنید تا هیچ‌کس از خواندن پست شما احساس مورد‌تبعیض‌قرار‌گرفتن نداشته باشد. مثلاً از زبانی استفاده کنید که نسبت به افراد دارای معلولیت، توهین‌آمیز نباشد.

طول پست‌ها

پست‌های خود را کوتاه و خلاصه بنویسید تا اطمینان حاصل کنید که کاربر به پست شما توجه کافی دارد و مطالب آن را به‌خاطر می‌سپارد. همچنین بهتر است طول خط‌های‌تان را تا جای ممکن کوتاه کنید تا خواندن و داشتن یک نگاه کلی از پستتان برای افرادی که از امکان درشت‌نمایی استفاده می‌کنند، آسان‌تر باشد.

توجه به بازخورد کاربران

نهایتاً به کاربران خود توجه کنید و نسبت به دریافت بازخورد، ذهن بازی داشته باشید. اعمال درست همه موارد دسترس‌پذیری، در همان اول کار دشواری است؛ اما اگر ذهنتان را باز نگه دارید و به بازخوردهای کسانی گوش کنید که مشکلات دسترس‌پذیری را در زندگی روزمره خود تجربه می‌کنند، این افراد از اینکه شما برای افزایش دسترس‌پذیری محتوای تولیدی نهایت تلاشتان را می‌کنید، قدردان خواهند بود. اشتباهات خود را بپذیرید و سعی کنید دفعه بعد آنها را اصلاح کنید. همچنین سعی کنید در این خصوص پیوسته با جامعه هدف گفت‌و‌گو و تعامل داشته باشید.