پیشخوان: مروری بر پادکست‌ها و نشریات انگلیسی‌زبان ویژه افراد با آسیب بینایی
امید هاشمی: سردبیر
این شماره را با بی‌مای‌آیز و جدید‌ترین تحولاتش آغاز کرده‌ایم. سپس به سراغ جاز و طرح‌های نو‌آورانه‌ای که کاربرانش به کمپانی ویسپرو داده‌اند می‌رویم و در پایان هم یک میکروفون را معرفی می‌کنیم که قابلیت‌های جالبی دارد و راست کار نابینایانی است که پادکست می‌سازند یا ساز و آواز ضبط می‌کنند.
کشف تاریک و روشن‌های کم‌بینایی در همکاری بی‌مای‌آیز و آر‌ان‌آی‌بی
درنگی کوتاه در وب‌سایت بی‌مای‌آیز داشته باشیم تا از آخرین تحولات این اپلیکیشن محبوب خبری بگیریم. از میان تمامی اخباری که در طول ماه گذشته در این پایگاه اینترنتی منتشر شده، یکی بیش از بقیه جلب توجه می‌کند؛ همکاری میان بی‌مای‌آیز و مؤسسه ملی سلطنتی نابینایان بریتانیا (آر‌ان‌آی‌بی»، با هدف آشناتر کردن داوطلبان بینا، با ویژگی‌های زندگی افراد کم‌بینا.
ماجرای این همکاری به ایده‌ای برمی‌گردد که از سوی بی‌مای‌آیز ارائه شده و برنامه‌نویس‌های آر‌ان‌آی‌بی هم آن را اجرا کرده‌اند. طراحی یک شبیه‌ساز کم‌بینایی، برای استفاده داوطلبان بینا. نام این اپلیکیشن، «آر‌ان‌آی‌بی آیوِر»[1] است که کاربران می‌توانند آن را از فروشگاه اپلیکیشن‌های اپل یا گوگل دانلود کنند. این اپلیکیشن قادر است ده تا از رایج‌ترین اختلالات بینایی را شبیه‌سازی کند؛ به‌طوری‌که کاربران از طریق دوربین گوشی، دنیا را آنطوری ببینند که دارندگان این اختلال می‌بینند. این امکان به داوطلبان کمک می‌کند دنیای افراد کم‌بینا را بهتر درک کنند و در ارائه کمک به این افراد، همدلی و تفاهم بیشتری از خود نشان دهند.
یکی دیگر از قابلیت‌های جالب این اپلیکیشن این است که کاربر می‌تواند یک هدستِ واقعیت مجازی را به گوشی‌اش متصل کند و یکی از انواع اختلالات بینایی را برگزیند تا دنیا را از ورای عینک واقعیت مجازی، همانگونه که فرد کم‌بینا می‌بیند، تجربه کند. علاوه بر این امکان، قابلیت دیگری هم در برنامه گنجانده شده، آن هم اینکه وقتی کاربر بینا یکی از انواع اختلالات بینایی را انتخاب می‌کند، اپلیکیشن می‌تواند چند تایی تمرین به او بدهد تا آن فرد ببیند که دارنده آن اختلال، کارهای مختلف را چطور انجام می‌دهد. مثلاً از او می‌خواهد برچسب یک بسته را بخواند یا از یک خیابان شلوغ عبور کند. در بخش دیگری از این اپلیکیشن، فرد داوطلب می‌تواند قصه کاربران کم‌بینای واقعی را درخصوص اثرات اختلال بینایی در زندگیشان بشنود تا به درک کامل‌تری از دنیای کم‌بینایی دست یابد. این اپلیکیشن علاوه بر داوطلبان، می‌تواند به کار آن دسته از مجموعه‌هایی بیاید که می‌خواهند در قسمت خدمات تخصصی بی‌مای‌آیز عضو شوند و به همین منظور لازم است کسانی را در خصوص نیاز‌های افراد نابینا آموزش دهند.
در نسخه صوتی پیشخوان، ضمن واکاوی ابعاد مختلف این خبر، اشاره‌ای هم به سایر همکاری‌هایی که بی‌مای‌آیز در طول ماه گذشته با مجموعه‌های گوناگون داشته خواهیم داشت.
اعلام برندگان مسابقه ایده‌پردازی ویسپرو
شنونده‌های همیشگی پیشخوان خوب به خاطر دارند که یکی دو شماره قبل، به مسابقه‌ای اشاره کردیم که ویسپِرو، (فریدِم سایِنتیفیک) رآن را برگزار می‌کند. مسابقه‌ای با موضوع ایده‌پردازی برای امکانات تازه صفحه‌خوان جاز. ویسپرو از کاربران جاز خواسته بود تا ایده‌هایشان را در قالب ویدئو‌های یک دقیقه‌ای توضیح دهند. برنده مسابقه هم قرار بود هزار دلار به جیب بزند. حالا، در آخرین شماره از پادکست «اِف‌اِس‌کَست»، هیئت داوران، با سه نفر از کسانی که بهترین ایده‌ها را داده بودند مصاحبه‌ای ترتیب داد و در نهایت، ایده برتر را مشخص کرد. بد ندیدیم به‌طور خلاصه، نگاهی به این سه ایده برتر بیندازیم.
اولین کسی که در مقابل هیئت داورانِ سه نفره ویسپرو قرار گرفت تا به سؤالاتشان پاسخ دهد، رایان بود که یک طرح جذاب را ارائه داده بود. طرحی که خودش اعتراف می‌کرد از یکی از قابلیت‌های مَک آن را دزدیده اما داوران، سخاوتمندانه آن را الهامی از این قابلیت برشمردند. بر اساس این ایده، پیشنهاد شد صفحه‌خوان جاز، به یک نویسه‌خوان نوری و هوش مصنوعی مجهز شود تا نیاز کاربران را در صفحاتی که دسترسی‌پذیری مناسبی ندارند برطرف کند. قابلیتی که گفتیم حالیه در مَک وجود دارد. کاری که صفحه‌خوان مک صورت می‌دهد این است که در جاهایی که برنامه دسترسی‌پذیر نیست و صفحه‌کلید روی آنچه که باید کلیک کنیم متمرکز نمی‌شود، صفحه را اسکن و او‌سی‌آر می‌کند و کاربر می‌تواند خط به خط، کلمه به کلمه و حتی حرف به حرف روی محتوای غیرقابل دسترس صفحه حرکت کند. هرجا که لازم به کلیک باشد، کاربر یک کلید میانبر فشار می‌دهد و کلیک به نرم‌افزار ارسال می‌شود. به این ترتیب، کاربران می‌توانند از هر صفحه‌ای به سادگی استفاده کنند. داوران خود نیز چیز‌هایی به این ایده افزودند که در نسخه صوتی پیشخوان درباره‌شان بیشتر خواهیم گفت.
ایده دوم، متعلق به شخصی بود که آموزگار فناوری‌های کمکی بود. او یکی از مشکلاتش را این می‌دانست که وقتی قرار است از طریق قابلیت تَندُم در جاز به کامپیوتر شاگردش متصل شود، به خصوص وقتی شاگرد تازه‌کار یا کم‌شنوا است یا اطرافش شلوغ و پر سر‌و‌صدا است، طرف مقابل نمی‌تواند حروف و اعداد رمز را که باید وارد شود تا اتصال برقرار شود به درستی بشنود یا وارد کند. پیشنهاد او این بود که بهتر است هر فرد، شناسه خود را در کامپیوتر طرف مقابل داشته باشد تا فرد بتواند مثل یک دفترچه تلفن، بر روی نام‌ها حرکت یا حروف اول نام را وارد کند تا بتواند به کامپیوتر طرف مقابل متصل شود.
ایده سوم هم از آن کسی بود که نویسنده کتاب‌های آموزش کامپیوتر بود و دغدغه‌اش این بود که کاربران جاز، در مواجهه با مرکز تنظیمات جاز، به خاطر شلوغی و پیچیدگی بیش از حد گزینه‌ها، دست‌و‌پایشان را گم می‌کنند. او معتقد بود می‌شود همین صفحه را به شکلی تغییر داد که کار برای کاربران تازه‌کار کمی راحت‌تر شود. مثلاً می‌توانیم تعدادی از تنظیمات پرکاربرد را در بالای فهرست داشته باشیم تا کاربر با انبوه تنظیمات سردرگم نشود. او ایده دیگری هم داد و آن این بود که خوب است مثل ان‌وی‌دی‌ای، بتوانیم برای تنظیماتمان پیکره‌بندی‌های مختلف و پروفایل‌های گوناگون ایجاد کنیم که مجبور نباشیم در محیط‌های مختلف و بسته به نیاز‌های متفاوت، تنظیمات صفحه‌خوان را تغییر دهیم. صرفاً با تغییر پیکربندی، تنظیمات دلخواهمان را اعمال کنیم.
از میان ایده‌هایی که مطرح شد، ایده پیمایش هوشمند صفحه که رایان آن را ارائه کرده بود از نظر هیئت داوران بهترین تشخیص داده شد و ویسپرو، معادل هزار دلار کارت خرید از آمازون به رایان اهدا کرد و وعده داد این ایده و سایر ایده‌ها را در سال میلادی پیش رو در دستور کارشان قرار خواهند داد.
میکروفون جادویی با قابلیت تمرکز بر روی منبع صدا
جدید‌ترین پست سم سیوی بر روی کانالش در یوتوب، مستقیماً به نابینایان مربوط نمی‌شود؛ اما از آنجا که موضوع صحبت او در این پست، معرفی یک میکروفون همه‌فن‌حریف است و نابینایان هم در زمینه تجهیزات ضبط و پخش صدا تبحر یا دستکم علاقه دارند، بد ندیدیم به معرفی این میکروفون عجیب‌و‌غریب از زبان سم بپردازیم.
میکروفون «ری»[2] از کمپانی «لوئیت»[3] یک میکروفون کاندانسر است که به درد ضبط چیز‌هایی مثل پادکست و موسیقی و آواز می‌خورد. اما آنچه این میکروفون را از سایر میکروفون‌های کاندانسر متمایز می‌کند، تمرکزش بر روی منبع صدا، در هنگام ضبط است. سم در توضیح این قابلیت اینطور می‌گوید که یکی از مشکلات نابینایانی که می‌خواهند صدا ضبط کنند این است که چون میکروفون را نمی‌بینند، ممکن است در حین ضبط کمی از مقابل میکروفون جابجا شوند و همین هم باعث می‌شود صدا دور یا نزدیک شود. ری اما به یک حسگر مجهز شده که دوری و نزدیکی را تشخیص می‌دهد و خود به خود حجم صدا را تنظیم می‌کند. این قابلیت، بر روی میکروفون قابل تنظیم است؛ به‌طوری‌که کاربران می‌توانند مشخص کنند از پنج تا صد سانتیمتر امکان جابجایی داشته باشند. همچنین یک قابلیت دیگر در میکروفون ری به کاربران امکان می‌دهد تعیین کنند که زمانی که از یک محدوده خاص دورتر شدند، میکروفون خود‌به‌خود ضبط را متوقف کند. امکانی که مدت‌هاست در بسیاری از دوربین‌های تصویربرداری فراهم شده اما طراحی چنین قابلیتی برای میکروفون، در نوع خودش اتفاق خارق‌العاده‌ای به شمار می‌رود.
یکی دیگر از جذابیت‌های این میکروفون این است که «پاپ فیلتر» آن را به شکل آهنربایی طراحی کرده‌اند و همین هم باعث می‌شود همیشه در یک جا ثابت باشد و دیگر خطر افتادن هم برای آن وجود ندارد. روش اتصال این میکروفون به صورت «اِکس ال آر» است و بنابراین، برای استفاده از آن حتماً باید یک فانتوم پاور هم در اختیار داشته باشیم. سم سیوی در ویدئویی که برای کانالش ضبط کرده، انواع قابلیت‌های آن را به نمایش گذاشته و ما هم بنا داریم با استفاده از فایلی که سم منتشر کرده، این قابلیت‌ها را در نسخه صوتی پیشخوان با شما به اشتراک بگذاریم. شما در نسخه صوتی پیشخوان، نمونه صدای این میکروفون را پیش از ویرایش و روتوش خواهید شنید. همچنین می‌توانید نمونه صدای میکروفون را در حالتی که قابلیت تمرکز بر روی منبع صدا غیرفعال است بشنوید و با حالت فعال مقایسه کنید. پس، اگر به حوزه صدا و حواشی آن علاقمند هستید، این شماره از پادکست پیشخوان را از دست ندهید.
شما می‌توانید نسخه صوتی پیشخوان را ذیل همین نوشته در وب‌سایت نسل مانا یا در کانال‌ها و صفحات ما در شبکه‌های اجتماعی دریافت کنید و بشنوید.
[1] RNIB Eyeware
[2] RAY
[3] LEWITT
