نواک ، نوای کتاب در گفتگو با صاحبنظران نابینا نواک
رقیه شفیعی (آموزگار دانش آموزان با آسیب بینایی)
درود بر خوانندگان نواک. بار دیگر زمان را ورق میزنیم تا از میان اتفاقات ناب آن، موضوعی برگزینیم؛ این بار از کتاب قطور و کهن تاریخ به سراغ تاریخ اسلام رفتهایم اما نه با نگاهی که همیشه داشتهایم!
میزبان مونا اسدی شدهایم تا برایمان راجع به تاریخ دویست ساله صدر اسلام سخن بگوید. وی که یک دختر اهل کامیاران استان کردستان است، در سن 28 سالگی دکترای تاریخ اسلام میخواند و انتخاب این رشته و گرایش را برای خود افتخار میداند.
اسدی در این گفتگو راجع به جایگاه تاریخ و خصوصاً جایگاه تاریخ اسلام و اهمیت آن در جامعهای که ما در آن زندگی میکنیم سخن میگوید. وی سؤالاتی مطرح میکند و بیان میدارد که باید برای پاسخ به آنها ریشه تاریخیشان را بشناسیم و در تاریخ به دنبال پاسخ آنها بگردیم. او توضیح میدهد که تاریخ اسلام جایگاه ویژهای برای اندیشمندان مسلمان قائل است و در دویست سال اخیر با ظهور پدیدههایی مثل استعمارگری و استکبار و موضوعات دیگری که در جهان شکل گرفته، اندیشمندان مسلمان سعی کردهاند، روشهایی برای برخورد با این پدیدهها را بیان کنند و تلاش داشتهاند در بیان نظرات خود نگاهی به تاریخ صدر اسلام داشته باشند و با این نگاه و توجه نظریات خود را مدلل سازند.
اندیشمندان بزرگی چون سید قطب و اقبال لاهوری کسانی هستند که در نوشتههای خود به تاریخ صدر اسلام و تاریخ دوره اسلامی توجه ویژه داشتهاند. اسدی همچنین راجع به جایگاه تاریخ صدر اسلام در موضوعات امروز در آثار کسانی چون سید حسین نصر توضیحاتی میدهد که شنیدن آن در پادکست خالی از لطف نخواهد بود.
مونا اسدی در ادامه صحبتهای خود بیان میدارد این اندیشه دویست سال است که مطرح شده و در آن شرایط جامعه امروز ما ایجاب میکند تا ما با دید انتقادی به تاریخ اسلام نگاه کنیم؛ و ببینیم این تاریخ اسلامی که هر کس به شیوهای از آن برداشت میکند و ریشههای تفکر خویش را از آن میگیرد و ریشههای حل مشکلات امروز ما را در آن جستجو میکند که راهحلها را چه طور در آن پیدا کند چیست!
وی ادامه میدهد باید به مردم آموزش داد که چه طور انتقادی به صدر اسلام و تاریخ صدر اسلام نگاه کنند تا وارد خیلی از مشکلاتی که ما در جهان امروز با آن مواجه هستیم نشوند و بتوانند تفکر خود را درست هدایت کنند و مسائل را در سطح خود بتوانند تشخیص دهند؛ او اشاره میکند برای مثال میتوان به این نکته در صدر اسلام توجه کرد که قبیله خُزاعه در فتح مکه همراه پیامبر صلی الله علیه و آله بودند، چه دلیلی برای همراهیشان وجود داشته است؟ پرسیدن این سؤالات سبب میشود تا در دامهای اشتباه گرفتار نشویم و ذهن خود را از این حالت جزمی که هر کس هر چه بگوید درست است نجات دهیم.
میهمان نواک توضیح میدهد که در مطالعه تاریخ و ویژه تاریخ اسلام که مورد بحث است در برخورد با اتفاقات و وقایع تاریخی نباید ایدهها و ذهنیتهای خود را دخالت دهیم و با آن دیدگاه به مطالعه بپردازیم. او در ادامه کتابهایی را برای مطالعه بیشتر و کمک به فهم بهتر مطالب معرفی میکند که از جمله آنها میتوان به کتاب عقل سیاسی از عابد جابری و معنای متن از حامد ابو زید اشاره کرد.
مطلب دیگر که مونا اسدی در صحبتهای خود به آن اشاره میکند مسئله زمان است؛ وی میگوید افراد هنگامی که به یک واقعه تاریخی نگاه میکنند بدون در نظر گرفتن زمان راجع به آن اظهارنظر میکنند؛ در حالی که زمان رخداد آن اتفاق و اینکه در آن زمان این واقعه با چه شرایطی اتفاق افتاده است مختص خود آن زمان بوده و نباید با تفکر امروز مورد داوری و قضاوت قرار گیرد.
همراهان گرامی برای تهیه کتابهای معرفی شده در این پادکست و کتب مورد نیاز خود به بخشهای نابینایان و کمبینایان کتابخانههای عمومی در سراسر کشور مراجعه فرمایید.