نواک: نوای کتاب در گفتگو با صاحبنظران نابینا
رقیه شفیعی:کتابدار بخش نابینایان نهاد کتابخانه‌های عمومی ایلام
این ماه هم مهمان لحظات شما شده‌ایم تا پای سخنان یک شاعر نابینا بنشینیم و باهم از سروده‌هایش بشنویم.
موسی عصمتی متولد روستای شورِجۀ بالای سرخس و بزرگ‌شدۀ روستای معدن آق‌دربند، در شهر سرخس است و مدت‌هاست که در شهر مقدس مشهد سکونت دارد. او دبیر ادبیات است و به قول خودش سال‌هاست که در حوالی شعر قدم می‌زند. آثاری که از او تاکنون به چاپ رسیده است عبارت‌اند از: قدمی مانده به تو، بی‌چشمداشت و بریل‌های ناگزیر. او چند اثر نیز برای گروه سنّی کودک و نوجوان تألیف کرده است. همچنین مجموعه رباعیات سمرقند از او در دست چاپ است.
عصمتی دربارۀ ردپای نابینایی در شعرش توضیح می‌دهد و علت این ردپا را صداقت شاعرانه می‌داند. وی معتقد است که شعرِ صادقانه شعری است که بازتاب زندگی شخصی فرد و بیان‌کنندۀ زادبوم شاعر و نشان‌دهندۀ شرایط زندگی وی باشد. او می‌افزاید همیشه به دانش‌آموزانش یادآوری می‌کند که کتاب آن روزها، از طه حسین را بخوانند، زیرا نویسنده در این کتاب آنچه را دریافته به رشتۀ تحریر درآورده است.
طه حسین در نوشته‌هایش بوی خوراکی‌ها و غذا‌های مختلفی را که در بازارها و کافه‌ها و کوچه‌ها استشمام کرده تا صداهایی را که شنیده با جزئیات توصیف می‌کند. عصمتی هم می‌گوید: زمانی شعرش صادقانه است که تجربه‌های خاص نابینایی را به شکل چندبُعدی و نه به‌صورت خام منتقل کند، یعنی در کنار تجربه‌های ذکرشده، مسائل اجتماعی و مفاهیم عاشقانه را نیز بیان کند.
مهمان نواک راجع‌به دانستن تاریخ‌ادبیات و صور خیال و آرایه‌های ادبی و تأثیر آنها در شعر شاعر هم توضیحاتی ارائه می‌دهد و این امور را نیز به‌مانند تزیینات شعری می‌داند.
عصمتی راجع‌به ابزار‌هایی که یک پویندۀ مسیر شعر باید رعایت کند می‌گوید: مطالعۀ زیاد، نوشتن و حضور در محافل ادبی و از همه مهم‌تر نقدپذیری است. او هر یک از ابزارهای معرفی‌شده را توضیح می‌دهد و اهمیت و جایگاه آنها را برای یک شاعر تشریح می‌کند. عصمتی معتقد است که یک شاعر باید نقد اشعارش را زیاد بشنود و آنها را اصلاح کند تا بتواند به یک شاعر موفق تبدیل شود. او در ادامه در مورد کارگاه‌ها و محافل ادبی برخط و وبگاه‌ها و کانال‌های نقد شعر نیز توضیحاتی می‌دهد که شنیدن آنها در پادکست برای علاقه‌مندان خالی از لطف نخواهد بود.
مهمان نواک در پاسخ به این سؤال که علاقه‌مندان به شاعری برای آموزش و فراگیری اطلاعات در زمینۀ شعر چه منابعی را باید مطالعه کنند؟ توضیح می‌دهد که علاقه‌مندان در ابتدا باید اهل مطالعه باشند و در مراحل بعدی کتاب‌هایی مثل روزنه، اثر محمدکاظم کاظمی را که در مورد شعر و آرایه‌ها و هر آنچه دربارۀ شعر است بخوانند. این کتاب به زبانی ساده و روان نوشته شده و برای شاعران جوان دانش‌آموز و دانشجو مناسب است. کتاب دیگر رصد صبح، از محمدکاظم کاظمی است که به بررسی شعر بیست شاعر جوان می‌پردازد. این کتاب نیز می‌تواند به نو‌آموزان کمک کند؛ علاوه بر اینها کتاب‌های دیگری نیز هستند که برای علاقه‌مندان به شعر جنبۀ آموزشی دارد و به شاعر شدن آنها کمک می‌کند.
عصمتی در ادامه گفتگو، از اشعار خود برای شنوندگان پادکست نواک خواند و به معرفی کتاب سمرقند پرداخت. او همچنین دربارۀ استقبال افراد نابینا از اشعارش و تأثیر اشعارش بر آنها سخن گفت.
اهل مطالعه و خوانندگان نواک نسل مانا می‌توانند برای تهیۀ منابع مطالعاتی خود و منابع معرفی شده در پادکست نواک به بخش‌های نابینایان کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور مراجعه کنند. همچنین نسخه صوتی این گفتگو هم از طریق وبسایت و صفحات نسل مانا در شبکه‌های اجتماعی در دسترس علاقمندان قرار دارد.
