نتایج قابل انتظار ورزشکاران نابینا و کم‌بینا در پاراآسیایی هانگژو
امیر سرمدی: مدیر‌مسئول
چهارمین دورۀ مسابقات پاراآسیایی هفتۀ اول آبان‌ماه در شهر هانگژو کشور چین به پایان رسید و کاروان کشورمان با کسب عنوان نایب‌قهرمانی به کار خود خاتمه داد. در این یادداشت به نتایج به دست آمدۀ کاروان فرزندان ایران، تفکیک نتایج رشته‌های مختلف ورزش نابینایان حاضر در این مسابقات و مقایسۀ نتایج آنها با ادوار قبلی مسابقات پاراآسیایی خواهیم پرداخت.
تاریخ‌سازی با کسب عنوان نایب‌قهرمانی
کاروان ایران در بازی‌های پاراآسیایی هانگژو با شعار ایمان، ایران، افتخار، با نام «فرزندان ایران» و به سرپرستی دکتر کمال جوانمرد در این دوره از بازی‌ها که از 30 مهر تا 6 آبان برگزار شد، حضور یافت. ورزشکاران کشورمان در بازی‌های پاراآسیایی هانگژو که به علت شیوع کرونا به‌جای سال 2022 در اکتبر 2023 برگزار شد، با کسب ۱۳۱ مدال رنگارنگ (۴۴ مدال طلا، ۴۶ نقره و ۴۱ برنز) برای اولین بار در جایگاه دوم بازی‌های پاراآسیایی قرار گرفتند و تاریخ‌ساز شدند. چینِ میزبان با ۵۲۱ مدال (۲۱۴ طلا، ۱۶۷ نقره و ۱۴۰ برنز) در جایگاه اول قرار گرفت و ژاپن نیز پس از ایران با ۱۵۰ مدال (۴۲ طلا، ۴۹ نقره و ۵۹ برنز) سوم شد. کشورهای کرۀ جنوبی، هند، اندونزی، تایلند، ازبکستان، فیلیپین و هنگ‌کنگ، به‌ترتیب، در جایگاه چهارم تا دهم جدول رده‌بندی توزیع مدال‌ها قرار گرفتند. ایران درمجموع چهار دورۀ حضور خود در بازی‌های پاراآسیایی موفق به کسب دو عنوان چهارمی در بازی‌های پاراآسیایی 2010 گوانگجو با 80 مدال (۲۷ طلا، ۲۴ نقره، ۲۹ برنز) و بازی‌های پاراآسیایی 2014 اینچئون 120 مدال (۳۷ طلا، ۵۲ نقره و ۳۱ برنز) شد.
در سومین دورۀ این بازی‌ها که سال 2018 به میزبانی جاکارتای اندونزی برگزار شد، ایران برای اولین بار توانست با کسب 136 مدال (۵۱ طلا، ۴۳ نقره و ۴۲ برنز) در جایگاه سوم قرار گیرد. به نسبت دورۀ قبلی مسابقات پاراآسیایی، با وجود افزایش سه رشتۀ اعزامی (210 نفر در قالب شانزده رشتۀ اعزامی به هانگژو و 208 نفر در قالب سیزده رشتۀ اعزامی به جاکارتا) 7 مدال طلا کمتر در هانگژو نصیب کاروان ایران شد، اما ورزشکاران کشورمان موفق شدند با 2 مدال طلای بیشتر نسبت به ژاپن، عنوان دومی جدول مدال‌ها را ازآن خود کنند؛ جایگاهی که پنج سال پیش با کسب دو طلای بیشتر نیز می‌توانستند به آن دست یابند که کرۀ جنوبی با 53 طلا و 2 طلا بیشتر نسبت به ایران در آخرین روز مسابقات مانع آن شد.
پاراآسیایی هانگژو از نگاه آمار
در مسابقات پاراآسیایی هانگژو، سه‌هزار ورزشکار از ۴۳ کشور آسیایی حضور داشتند و ۲۸ کشور موفق به کسب مدال شدند. درمجموع، ۵۰۲ مدال طلا، ۴۹۹ مدال نقره و ۵۷۲ مدال برنز در این مسابقات توزیع شد. ایران با ۲۱۰ ورزشکار در شانزده رشتۀ ورزشی مردان و یازده رشتۀ ورزشی زنان در این رویداد مهم آسیایی شرکت کرده بود که سهم ورزشکاران مرد در مدال‌آوری برای کاروان ایران ۸۹ مدال و سهم بانوان نیز ۴۰ مدال بود. 2 مدال نیز در بخش میکس به دست آمد. فاطمه بیات با سیزده‌سال سن در رشتۀ شطرنج معلولان و اسدالله عظیمی با ۶۴ سال سن در رشتۀ پارا دو‌و‌میدانی، جوان‌ترین و مسن‌ترین ورزشکاران کاروان فرزندان ایران بودند. در این دوره از بازی‌ها، ایران برای اولین بار در رشتۀ پارا وزنه‌برداری بانوان و شطرنج جانبازان و معلولان نماینده داشت.
نتایج قابل انتظار ورزش نابینایان در هانگژو
نابینایان و کم‌بینایان که با 57 ورزشکار در شش رشتۀ ورزشی گلبال، فوتبال پنج‌نفره، دو‌و‌میدانی، شطرنج، جودو و شنا در هانگژو به مصاف حریفان خود رفتند، درمجموع 43 مدال (14 طلا، 16 نقره و 13 مدال برنز) را به دست آوردند، درحالی‌که نابینایان و کم‌بینایان در 2018 جاکارتا، با 55 ورزشکار در شش رشتۀ گلبال، شنا، جودو، شطرنج، دو‌و‌میدانی و دوچرخه‌سواری موفق به کسب 48 مدال (15 طلا، 14 نقره و 19 مدال برنز) شده بودند. نابینایان حالا با احتساب 4 مدال طلای 2010 گوانگژو، 7 طلای 2014 اینچئون، 15 طلای 2018 جاکارتا و 14 طلای هانگژو، مجموع مدال‌های طلای خود در مسابقات پاراآسیایی را به عدد چهل رسانده‌اند. نابینایان در 2022 هانگژو 5 مدال کمتر نسبت به جاکارتا به دست آوردند و ازنظر تعداد مدال‌های به دست آمده، کارنامۀ ضعیف‌تری نسبت به اندونزی از خود به‌جای گذاشتند، اما اگر تعداد ورزشکاران اعزامی در رشته‌های مختلف، رنگ و تعداد مدال‌ها را مدنظر قرار دهیم، درمجموع عملکرد دو‌و‌میدانی، شطرنج و جودو در هانگژو مانند جاکارتا، عملکرد گلبال آقایان و بانوان بد‌تر از اندونزی، عملکرد فوتبال پنج‌نفره ضعیف‌تر از اینچئون و نتایج تیم شنا نسبت به دورۀ قبلی این رقابت‌ها رضایت‌بخش‌تر بود. در ادامه به نتایج تفکیکی رشته‌های مختلف ورزش نابینایان در پاراآسیایی هانگژو نگاهی می‌اندازیم و نتایج این رشته‌ها را با ادوار قبلی بازی‌های پاراآسیایی مقایسه می‌کنیم.
کسب 17 مدال در رشتۀ دو‌و‌میدانی
دوندگان و پرتابگران نابینا و کم‌بینا با شانزده ورزشکار اعزامی به هانگژو، 17 مدال (8 طلا، 6 نقره 3 برنز) را ازآن خود کردند و 7 مدال کمتر از جاکارتا به دست آوردند. این در حالی است که کاروان دو‌و‌میدانی نابینایان با 21 ورزشکار در 2018 اندونزی حاضر شده بود و موفق به کسب 24 مدال (8 طلا، 6 نقره 10 برنز) شده بود؛ بنابراین کاهش 7 مدال برنز نابینایان در این رشته، با توجه به کاهش اعزام پنج‌نفری ورزشکاران دو‌و‌میدانی به هانگژو، به نسبت قابل توجیه است. دو‌و‌میدانی نابینایان در مسابقات 2014 اینچئون نیز 18 مدال (3 طلا، 13 نقره، 2 برنز) را نصیب کاروان کشورمان کرده بود.
مدال‌های طلای نابینایان در رشتۀ دو‌و‌میدانی در هانگژو را امیرحسین علی‌پور در پرتاب وزنه، مهدی اولاد در پرتاب دیسک، علی پیروج در پرتاب نیزه، مهرداد مرادی در دوی صد و چهارصد متر، هاجر صفرزاده در دوی دویست متر، فاطمه امیرزادگان در دوی چهارصد متر و سامان پاک‌باز در پرتاب وزنه برای کاروان فرزندان ایران به ارمغان آوردند. مدال‌های نقرۀ این رشته را مهدی اولاد در پرتاب وزنه، امیر خسروانی در مادۀ پرش طول، سجاد نیک‌پرست در پرتاب نیزه، مهدی مرادی در پرش طول و وحید علی‌نجیمی در دوی صد و چهارصد متر ازآن خود کردند. حسن باجولوند در مادۀ پرتاب دیسک، علی شمشیری در پرتاب وزنه و امید ظریف در دوی چهارصد متر به مدال برنز رسیدند.
تکرار نتایج انفرادی جودوی نابینایان در هانگژو
نابینایان جودوکار علی‌رغم داشتن یک ورزشکار کمتر به نسبت دورۀ قبل، توانستند مانند پاراآسیایی جاکارتا 2 مدال طلا، 1 نقره و 3 مدال برنز را ازآن خود کنند. وحید نوری و میثم بنی‌طبا مدال طلا، موسی غلامی مدال نقره و علی نوایی، مهدی برچلو و سعید کوهکن به مدال برنز دست یافتند.
جودوکاران نابینا در 2014 اینچئون نیز در بخش انفرادی 3 مدال نقره و 3 برنز به دست آورده بودند. در این دوره از مسابقات رقابت‌های بخش تیمی برگزار نشد و دست ورزشکاران نابینا از مدال تیمی در این رشته کوتاه ماند؛ چراکه در بخش تیمی جودوی نابینایان، جودوکاران کشورمان 1 طلا در اینچئون و 1 نقره در جاکارتا به دست آورده بودند.
حواشی این بار هم دامن جودوی نابینایان را گرفت، درحالی‌که از ابتدا جودوی نابینایان با هشت ورزشکار راهی هانگژو شده بود، وحید جدی و امید جعفری به علت مثبت شدن تست دوپینگشان، پیش از اعزام از شرکت در مسابقات تعلیق شده بودند و پیش از برگزاری رقابت‌ها، به ایران بازگشتند. در خبرها آمده بود این دو ورزشکار به علت عدم گرفتن کلاس‌بندی پزشکی به روی تاتامی نرفته‌اند، اما پیگیری‌ها حاکی از آن است که هر دو تا سال 2024 کلاس‌بندی بین‌المللی پزشکی را دارند.
شطرنج‌بازان بازهم خوش درخشیدند
شطرنج نابینایان که با دوازده ورزشکار در دو بخش آقایان و بانوان و در دو کلاس ب1 و ب2 ـ ب3 و در دو مادۀ استاندارد و رپید در هانگژو حاضر شده بود، موفق به کسب 13 مدال (4 طلا، 5 نقره 4 برنز) شد و به نسبت جاکارتا تنها 1 مدال نقره کمتر به دست آورد. در کلاس ب1 بانوان، ملیحه صفایی در هر دو بخش استاندارد و سرعتی، دو مدال طلا و در مسابقات تیمی همین کلاس و در هر دو بخش استاندارد و سرعتی، ملیحه صفایی، لیلا زارع‌زاده و سمیرا آقایی موفق به کسب دو گردن‌آویز طلا شدند. لیلا زارع‌زاده در بخش سرعتی نیز یک مدال برنز به دست آورد. در کلاس ب2 ـ ب3 بانوان و در بخش تیمی مسابقات استاندارد و سرعتی، عاطفه نقوی، مریم رحیم‌زاده و فاطمه رحیمی دو مدال نقره به دست آوردند. عاطفه نقوی در مادۀ سرعتی نیز یک مدال برنز را ازآن خود کرد. در کلاس ب1 آقایان، علیرضا قورچی‌بیگی در بخش استاندارد به مدال برنز دست یافت. در همین کلاس، علیرضا قورچی‌بیگی، محمدرضا علیزاده و هادی مشیرآبادی در بخش تیمی استاندارد مدال برنز و در رقابت‌های تیمی سرعتی مدال نقره را ازآن خود کردند. در مسابقات کلاس ب2 ـ ب3 آقایان، امیر ربی در بخش استاندارد به مدال نقره رسید و در مسابقات تیمی استاندارد نیز امیر ربی، حمزه مصلح و مجید باقری مدال نقره را نصیب کاروان کشورمان کردند. نکتۀ جالب‌توجه آنکه، تمامی اعضای تیم شطرنج نابینایان موفق به کسب مدال شدند و دست پر به ایران بازگشتند. درمجموع، از 13 مدال به دست آمده در رشتۀ شطرنج نابینایان و کم‌بینایان در هانگژو، 8 مدال را زنان و 5 مدال را مردان به دست آوردند، درحالی‌که از مجموع 14 مدال شطرنج در جاکارتا، زنان 11 مدال و 3 مدال را مردان کسب کرده بودند. در مسابقات شطرنج هانگژو، پانزده کشور به مصاف هم رفتند و در جدول توزیع مدال‌ها در این رشته، اندونزی عنوان نخست، ایران دوم، فیلیپین و هند نیز عناوین سوم و چهارم را ازآن خود کردند. به گفتۀ رئیس انجمن شطرنج فدراسیون نابینایان، سطح این دوره از مسابقات بسیار بالا‌تر از جاکارتا بود و امیر ربی به‌عنوان اولین شطرنج‌باز ایرانی که هجده‌سال سن دارد، برای اولین بار از ریتینگ 2000 در رده‌بندی جهانی فیده عبور کرد.
تداوم سیر نزولی گلبال مردان و زنان ایران
تیم ملی گلبال مردان که در مسابقات پاراآسیایی 2014 اینچئون و 2018 جاکارتا بر سکوی نخست ایستاده بود، در 2022 هانگژو با پیروزی مقابل کرۀ جنوبی در مسابقۀ رده‌بندی به مدال برنز بسنده کرد. تیم ملی گلبال مردان ایران با ترکیب خلیل شهریاری‌نسب، میلاد سوری، مهدی عباسی، مصطفی شهبازی، حسن جعفری و نعمت سرافراز راهی هانگژو شده بود. هرچند، تیم ملی گلبال آقایان با پیروزی ۹ بر ۳ مقابل کره جنوبی در فینال مسابقات آسیا-پاسیفیک، ضمن کسب سهمیه پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس، توانست گوشه‌ای از ناکامی‌های سال‌های اخیر را به فراموشی بسپارد.
تیم ملی گلبال زنان که در مسابقات 2014 اینچئون مدال نقره و 2018 جاکارتا به مدال برنز دست یافته بود، در 2022 هانگژو با شکست در مقابل تمامی حریفان خود و بدون امتیاز، در میان پنج تیم شرکت‌کننده، پنجم شد. زنان گل‌بالیست در این مسابقات با ترکیب فاطمه قایدی، مریم حسام‌آبادی، ریزان دژ‌آهنگ، زهرا عیدیان، رعنا نیازی و معصومه ملایی راهی چین شده بودند.
فوتبال نابینایان بعد از مدّت‌ها ناکامی با مدال بازگشت
تیم ملی فوتبال پنج‌نفرۀ کشورمان که بعد از پارالمپیک 2016 ریو در مسابقات چندجانبۀ بین‌المللی توفیق چندانی به دست نیاورده بود، سر‌انجام در مسابقات هانگژو موفق به کسب مدال نقره شد. فوتبال پنج‌نفرۀ کشورمان در 2014 اینچئون مدال طلا را ازآن خود کرده بود و در 2018 جاکارتا این رشته در مسابقات حاضر نبود.
تیم ملی فوتبال نابینایان ایران در دیدار نهایی ضمن تساوی بدون گل مقابل چین، در ضربات پنالتی مغلوب میزبان شد تا سکوی قهرمانی را از دست بدهد. تیم ملی فوتبال نابینایان با ترکیب کامبیز محکم، صادق رحیمی، محمد‌امین رحیم‌زاده، احمدرضا شاه‌حسینی، مرتضی کریمی، علیرضا بخت، علیرضا ایزدی، حسین رجب‌پور، مرتضی رمضانی و سعید موسوی راهی هانگژو شده بودند.
ارتش تک‌نفرۀ شنا سه مدال به دست آورد
اعضای تیم ملی شنای نابینایان که در ادوار قبلی مسابقات پاراآسیایی به علت سیاست مخرب کیفی‌گرایی همواره آب می‌روند، در هانگژو تنها با حضور محمدحسین کریمی به آب زد تا این شناگر مشهدی در کلاس ب2، موفق به کسب 1 مدال نقره و 2 برنز شود. نقره کریمی جهان‌آبادی در صد متر کرال پشت و مدال‌های برنزش در صد متر پروانه و صد متر آزاد به دست آمد و توانست تمامی رکورد‌های ملی را جابه‌جا کند. تیم ملی شنای نابینایان در مسابقات 2014 اینچئون، 7 مدال (1 طلا، 2 نقره، 4 برنز) به دست آورد و در 2018 جاکارتا تنها 1 برنز نصیب شنای ایران شد. به گفتۀ سرمربی و رئیس انجمن شنای فدراسیون نابینایان، تیم ملی شنای نابینایان در 2010 گوانگژو با پنج شناگر، در 2014 اینچئون با چهار شناگر، در 2018 جاکارتا با دو شناگر و در 2022 هانگژو با یک شناگر به بازی‌های پاراآسیایی اعزام شد. این در حالی است که شریفیان اعتقاد دارد اگر حداقل دو شناگر دیگر راهی این مسابقات شده بودند، شنای نابینایان می‌توانست 2 مدال دیگر را از آب‌های هانگژو صید کند. در مسابقات شنا چهارده رکورد آسیایی شکسته شده است که نشان می‌دهد سطح تیم‌های آسیایی به رقبای جهانی خود تا چه اندازه نزدیک شده است. سرمربی تیم ملی شنا معتقد است برای پارالمپیک 2024 پاریس باید نسبت به شنا نگاه حمایتی وجود داشته باشد تا ورزشکاران انگیزۀ خود را از دست ندهند و بتوان زمینۀ رشد و توسعۀ این رشته را که جزءِ رشته‌های مادر محسوب می‌شود فراهم کرد؛ جایی که در هانگژو چینی‌ها 51 طلا و ژاپنی‌ها 15 طلای خود را از استخر بیرون آورده‌اند.
چهارمین دورۀ بازی‌های پاراآسیایی هم با نتایج قابل‌قبول برای کاروان ایران و قابل انتظار برای نابینایان به پایان رسید و تجربه‌های به دست آمده از این مسابقات نشان داد، فدراسیون نابینایان باید خانه‌تکانی اساسی در رشتۀ گلبال انجام دهد، استعدادیابی در زمینۀ شنا و دو‌و‌میدانی را گسترش دهد و به ورزشکاران کلاس ب1 در رشتۀ جودو و شطرنج بیشتر بال و پر دهد. تیم ملی فوتبال نیز نیازمند پوست‌اندازی در ردۀ مدیریتی و بازیکنان است؛ هرچند حضور برخی جوانان در هانگژو یکی از عوامل موفقیت این تیم محسوب می‌شود. کمیتۀ پارالمپیک نیز باید در رشته‌های رکوردی، از سیاست سخت‌گیرانۀ کیفی‌گرایی صرف‌نظر کند تا انگیزه در میان ورزشکاران حرفه‌ای نابود نشود. گفتنی‌ها در این بین بسیار است که فرصت دیگری را می‌طلبد.
