وقتی کار رها باشد و آنهایی که بر مسند مدیریت تکیه زده‌اند، دچار سوءِمدیریت باشند، نتیجه می‌شود وضعیت این روز‌های جودوی نابینایان؛ رشته‌ای که ملی‌پوشانش می‌بایست خود را مهیای مدال‌آوری و افتخارآفرینی در 2024 پاریس کنند، چنان دچار هرج و مرج و ناکارآمدی شده که اگر تدبیری اندیشیده نشود، دو تا سه مدال ارزشمند از دست خواهد رفت. در این نوشته قصد داریم به وضعیت این روز‌های جودوی نابینایان بپردازیم و شرح ماوقع را از زبان ملی‌پوشان این رشته بشنویم.
اختلاف‌ها از کجا شروع شد
هفدهمین دورۀ پارالمپیک، هفتم شهریورماه به‌صورت رسمی در پاریس آغاز می‌شود. ورزشکاران نابینایان در این مسابقات، در رشته‌های گل‌بال، دو‌و‌میدانی و جودو حاضر خواهند شد. تمرین‌های رشته‌های گل‌بال و دو‌و‌میدانی طبق برنامه‌ریزی قبلی در جریان است، اما اختلاف‌های میان اعضای تیم ملی جودو با کادر فنی، درعمل سبب شده تا تمرین‌های این رشته، تنها دو ماه مانده به پارالمپیک برگزار نشود. این شرایط کارِ ورزشی را که دچار دوپینگ، عقب‌گرد فنی، رفاقت و روابط غیر‌فنی، نابسامانی ساختاری و … شده و بارها نسبت به بحرانی بودن وضعیت آن و بی‌توجهی مسئولان هشدار داده شده، به بن‌بست رسانده است.
بحران‌های جودوی نابینایان از مسابقات پاراآسیایی 2023 هانگژو آغاز شد؛ جایی‌که پیش از برگزاری رقابت‌ها تست دوپینگ وحید جدی و امید نوری جعفری مثبت اعلام شد و دو مدال برای کاروان ایران از دست رفت. دو سال قبل‌تر نیز تست دوپینگ محمدرضا خیر‌الله‌زاده، دارندۀ مدال طلای جهان و مسابقات پاراآسیایی جاکارتا، مثبت اعلام شد و جودوی نابینایان یکی از شاخص‌ترین ورزشکاران خود در سنگین‌وزن را از دست داد، اما حواشی جدید که دامن جودوی نابینایان را گرفته است، پس از مسابقات جایزۀ بزرگ پارا‌جودوی آلمان آغاز شد.
اواخر بهمن‌ماه سال گذشته، وحید نوری و میثم بنی‌طبا با دو مدال خوش‌رنگ طلا از گرندپری آلمان به ایران بازگشتند؛ مسابقاتی که برای رنکینگ ورزشکاران ایران و کسب سهمیۀ پارالمپیک پاریس اهمیت دارد. اختلافات تورنمنت آلمان و بی‌تفاوتی اعضای کادر فنی نسبت به ورزشکاران باعث شد از اسفندماه سال گذشته دو ورزشکار ملی‌پوش، یعنی میثم بنی‌طبا جودوکای منهای شصت کیلوگرم، و وحید نوری، جودوکای مثبت 90 کیلوگرم، اعلام کنند مادامی‌که محمدرضا حاج‌یوسف‌زاده سرمربی این تیم باشد، دیگر در تمرین‌ها و اردو‌های آماده‌سازی پارالمپیک حاضر نخواهند شد. این اختلاف‌ها باعث شد هر دو جودوکار در آخرین تورنمنت پیش از پارالمپیک، یعنی گرندپری گرجستان که اواخر اردیبهشت‌ماه سال جاری برگزار شد شرکت نکنند و تیم ملی تنها با یک ورزشکار، موسی غلامی، راهی گرجستان شود. این دو ملی‌پوش پس از حواشی ایجادشده در بیانیه‌ای اعلام کردند: تا امروز سربازان ملت شریف ایران بوده‌ایم و به نمایندگی این مردم همواره پرچم سه‌رنگ میهن اسلامی را در جای‌جای جهان به اهتزاز درآورده‌ایم. همواره مشکلات فراوانی از طرف کادر فنی، ازجمله آنالیزنکردن حریفان، اتفاق‌های سریالی در حوزۀ دوپینگ، نداشتن انگیزۀ کافی و … وجود داشته که هرچه گفتیم گوش شنوایی وجود نداشت. پس از پیگیری‌های متعدد و تعلل مسئولان ذی‌ربط، بالاخره جلسه‌ای با حضور رئیس فدراسیون و رئیس انجمن جودو تشکیل شد که در آن ایرادهای حرفه‌ای پذیرفته و قول مساعد در راستای تغییر کادر فنی تا قبل از مسابقات گرندپری گرجستان داده شد. این دو جودوکار تأکید کردند: اما دو روز مانده به اعزام به گرجستان، اعلام شد که تغییری در کادر فنی برای پارالمپیک اتفاق نخواهد افتاد و تنها قرار است جایگاه سرمربی، حاج‌یوسف‌زاده، و رئیس انجمن، علیرضا امینی، که همواره به‌عنوان مربی در تمام مسابقات در کنار تیم حضور دارد، جابه‌جا شود. امینی به‌هیچ‌عنوان در اردو‌ها و تمرین‌ها تیم را همراهی نمی‌کند و هنگامی‌که این جابه‌جایی با اعتراض ما مواجه شد، رئیس فدراسیون نابینایان با عصبانیت ما را از رفتن به گرجستان محروم کرد و حتی ادعای او در ارتباط با خاموش بودن گوشی‌های ما در روز سفر به‌هیچ‌عنوان صحت ندارد. بنی‌طبا و نوری می‌گویند: آمادگی روانی، آرامش، کیفیت تمرین، کیفیت کوچینگ، انگیزۀ ورزشکار و ایمان و باور ورزشکار به مربی خود کوچک‌ترین اهمیت و ارزشی برای مسئولان فدراسیون ندارد.
اختلاف‌های ما دوساله است
وحید نوری، دارندۀ مدال طلای جهان، پارالمپیک و پاراآسیایی در مصاحبه با نسل مانا در ارتباط با حواشی پیش‌آمده می‌گوید: دو سال است که با اعضای کادر فنی اختلاف داریم. سرمربی 65سال سن دارد و دیگر مانند سابق، انگیزه‌ای ندارد برای ما بجنگد و هیچ‌گونه بار فنی جدیدی به ما منتقل نمی‌کند. برای کاهش وزن نمی‌تواند با ما به سونا بیاید و کمکی به ما کند. اختلاف‌های اصلی ما از گرندپری آلمان از بهمن‌ماه سال گذشته شدت گرفت؛ جایی که در مسابقات لباس مناسب و بک‌نامبر نداشتیم و اجازه ندادند با لباس‌های خودمان مسابقه بدهیم. نوری ادامه می‌دهد: مربیان فقط به فکر تفریح خودشان بودند و کمکی به ما نکردند. رئیس انجمن جودو در اصل مربی نیست، اما نامش در فهرست به‌عنوان مربی رد می‌شود تا جوایز مسابقات نیز به او تعلق گیرد. پس از بازگشت از آلمان این مسئله را با رئیس فدراسیون نابینایان مطرح کردیم و ایشان قول مساعد داد تا این اختلاف‌ها را حل و فصل کند، اما بعد از مدتی متوجه شدیم به‌خاطر رفاقت‌های دیرینه میان رئیس انجمن جودو، رئیس فدراسیون نابینایان و سرمربی تیم ملی تنها دارند ما را بازی می‌دهند و خبری از تغییر و تحول در رأس تیم ملی جودو نیست. پس از مشاهدۀ بی‌تفاوتی مدیران فدراسیون اعلام کردیم با این شرایط دیگر در هیچ اردویی حاضر نمی‌شویم و شما هر کاری که صلاح می‌دانید انجام دهید، حتی می‌توانید ما را از تیم ملی خط بزنید. در هفته‌های اخیر اعتراض‌های خود را بیشتر علنی کردیم و در جلسه‌ای که با دکتر کارگری، رئیس محترم کمیته ملی پارالمپیک، داشتیم، این مسائل را با ایشان در میان گذاشتیم. دکتر کارگری نیز ابراز ناراحتی کرد و اعلام کرد: من در این زمینه تصمیم‌گیر نهایی نیستم و شخص رئیس فدراسیون نابینایان باید مداخله کند. بار دیگر نزد رئیس فدراسیون برگشتیم و به ایشان اعلام کردیم رئیس کمیته پارالمپیک می‌گوید شما تصمیم‌گیر نهایی هستید، اما رئیس فدراسیون نابینایان دوباره توپ را به زمین پارالمپیک انداخت و اعلام کرد آنها حرف آخر را می‌زنند.
نوری در پایان گفت: در حال حاضر سرمربی با ما دشمن شده است و حتی امکان دارد تست دوپینگ ما مثبت شود. امیدوارم تا آخر خرداد تکلیف ما را مشخص کنند. صحبت از کسب سه مدال در پارالمپیک است که دو‌تای آن می‌تواند مدال طلا باشد یا ما را حذف کنند تا آقایان به خواسته‌های خود برسند یا کادر فنی را تغییر دهند تا ما در پاریس برای مردم افتخارآفرینی کنیم.
به علت حضور حریفان کم‌کیفیت در اردوی تیم ملی حاضر نشدم
موسی غلامی، جودوکار منهای ۹۰ کیلوگرم، که در حال حاضر تنها جودوکار نابینای حاضر در اردو است، دربارۀ علت عدم حضورش در اردوی آماده‌سازی بازی‌های پاریس که قرار بود از روز سه‌شنبه 22 خرداد در اسلام‌شهر آغاز شود گفت: به دلیل مناسب نبودن شرایط و حضور دو حریف تمرینی بی‌کیفیت، ترجیح دادم به اردو نروم. من ساکن مشهد هستم و واقعاً دوست ندارم وارد اردویی شوم که از کیفیت لازم برخوردار نیست. او افزود: دوست ندارم وارد حاشیه شوم، اما بعد از مسابقات جهانی گرجستان اردویی نداشتم. شنیده‌ام دو حریف تمرینی که برای من در نظر گرفته‌اند، از ناحیۀ پا مصدوم هستند و شرایط ایدئالی برای تمرین با من ندارند. غلامی ادامه داد: با رئیس فدراسیون صحبت کردم، قبول نکرد و گفت: از کجا می‌دانید اردو از شرایط خوبی برخوردار نیست؟ به او گفتم: اگر اردو با‌کیفیت باشد و حریف تمرینی خوبی داشته باشم، مشکلی برای حضور در اردو وجود ندارد، اما شرایط اردو در شأن یک ورزشکار پارالمپیکی نیست. فدراسیون باید از کادر فنی قدرتمندی استفاده کند که با جودوکاران هماهنگ باشد تا همه بتوانند در اردو حاضر شوند.
تجربۀ تلخ فوتبال نابینایان در توکیو را تکرار نکنید
دیگر چه اتفاق‌هایی باید رخ دهد تا فدراسیون از خواب غفلت بیدار شود و تدبیری بیندیشد؟ چرا فدراسیون نابینایان اجازه داده است بحران کنونی چنان دامنه‌دار و فراگیر شود که ورزشکاران چاره‌ای جز ترک اردو نداشته باشند؟ آنچه در بخش جودوی نابینایان و کم‌بینایان در حال وقوع است، یک فاجعۀ تمام‌عیار است که در سایۀ مدال‌ها و توفیق‌های ورزشکاران این رشته پنهان مانده است، اما مگر می‌شود با دوپینگ و تبعات آن نیز شوخی کرد؟ اگر مسبب یا مسببان دوپینگ‌ها شناسایی شده بودند و با آنها برخورد قاطعی صورت گرفته بود، شاید کار به اینجا نمی‌کشید. تا کی باید شاهد ترکیب کنونی کادر فنی باشیم که بیشتر یک گعدۀ رفاقتی است و آسیبش متوجه ملی‌پوشان می‌شود؟ اگر سرمربی کنونی تیم ملی که انصافاً تاکنون افتخارات بسیاری را نصیب جودوی نابینایان کرده، دلسوز این رشته است، چرا از سمت خود استعفا نمی‌کند تا سه ملی‌پوش این رشته اعزامی به پاریس رنگ آرامش را ببینند؟ آنچه در جودو روی داده، فوران سوءِمدیریت در فدراسیون نابینایان است که کمیتۀ ملی پارالمپیک می‌بایست مدت‌ها قبل بدان ورود می‌کرد تا چنین وضعیتی رقم نخورد. انفعال فدراسیون و عدم نظارت لازم توسط نهاد‌های بالادستی ورزش کشور، کار را به جایی رسانده که در آستانه بازی‌های پاریس، یک هرج و مرج و گسیختگی کامل در جودوی نابینایان به وقوع پیوسته است. تداوم این وضعیت، یک فروپاشی کامل را در پی خواهد داشت. تنها در سایۀ بی‌تدبیری محض است که می‌توان یک ظرفیت کم‌نظیر را چنین به ورطۀ سقوط کشاند! آنجایی که باید ورزشکاران مطرح و توانمند خود را آماده آوردگاه بزرگ در پاریس کنیم، باید شاهد بی‌تفاوتی مدیران فدراسیون نابینایان باشیم که بن‌بستی اسفناک ساخته‌اند. دستگاه ارشد ورزش کشورمان نیز که می‌بایست در چنین مواردی با نظارت و پیگیری، مانع از وقوع چنین بن‌بست‌هایی شوند، منفعلانه نظاره‌گر هستند و هیچ رفتار مدیریتی بروز نمی‌دهند. کاش قدر داشته‌هایمان در جودوی نابینایان را می‌دانستیم تا این‌چنین دچار بحرانی دامنه‌دار نشویم. از کمیتۀ ملی پارالمپیک و وزارت ورزش و جوانان انتظار می‌رود به این ماجرا به‌طورجدی ورود کنند و مانع از تداوم این حواشی شوند. اگر به داد این ورزش نرسید، نتایج ویرانگر آن را در پاریس خواهید دید!
