نقاشی با کلمات (بخش هشتم) فرآیند تولید توضیحات صوتی فیلم
دانشآموخته دکتری علوم ارتباطات
توصیف صوتی به عنوان بخش نهایی پروژه به فیلم اضافه میشود؛ اما مراحل تولید آن به دلیل تأثیری که بر کیفیت محصول نهایی میگذارد دارای اهمیت است. بنیاد آمریکایی نابینایان افزودن (AD) را نیازمند به همکاری چند نهاد و حرفه میداند.
این فرآیند با استودیویی که مسئولیت تولید توصیف صوتی فیلم را بر عهده دارد به عنوان مثال، سونی، استودیو آمازون، یا یک شبکه تلویزیونی مانند CBS شروع میشود و با شبکه تلویزیونی یا سرویس پخشی که فیلم توصیف صوتی شده را به کاربر نهایی تحویل میدهد، پایان مییابد.
۱ـ سازنده محتوا
در ابتدا استودیوی طرف قرارداد و سازنده محتوای AD باید تعهدی برای ارائه توضیحات صوتی داشته باشد. این تعهد، تولید کننده توضیحات صوتی را ملزم به رعایت نکاتی میکند. به عنوان مثال، استودیوهای فیلم مانند سونی یا برادران وارنر باید با افراد توانمندی برای تهیه توصیف صوتی فیلم مورد نظر قرارداد ببندند و سپس آن را به فیلم بیافزایند.
توجه به این نکته مهم است که یک فیلم ممکن است در چندین فرمت فیلم سینمایی، دیویدی، پخش تلویزیونی و پخش ویدئو توزیع شود. البته استودیوهای تلویزیونی اغلب فرمت مونو و دیویدیها فرمت استریو را انتخاب کردهاند. در حالی که کاربر حرفهای دالبی را ترجیح میدهد. سپس استودیو یا سازنده محتوا باید برای تولید توصیف صوتی با ارائه دهنده توصیف قرارداد ببندند. اگر کار درست انجام شود، استودیو/ سازنده محتوا، استانداردها و دستورالعملهایی را تعیین میکند و فرآیند کنترل کیفیت را برای ارزیابی کیفی کار در اختیار میگیرد. این کیفیت سنجی ممکن است شامل تأیید نسخه نوشته شده توصیف صوتی قبل از صداگذاری باشد، در موارد دیگر ممکن است شامل بازبینی محصول نهایی و یا ضبط مجدد احتمالی قسمتهای خاص باشد. به عنوان مثال در یک مورد، بازبین فیلم متوجه شد نویسنده توصیفها چیزی را که در یکی از مهمترین صحنههای فیلم اتفاق افتاده، اشتباه تفسیر کرده و یک جمله کاملاً نادرست در توصیف آن نوشته است. وقتی این به تولید کننده توصیف صوتی گزارش داده شد، آن یک جمله را دوباره ضبط کردند. این همان مشکلی است که میتواند در بررسی کنترل کیفیت (QC) کشف شود.
2ـ نویسنده توضیحات صوتی
مهمترین کار در تولید AD فیلم نوشتن متن آن توضیحات است. اگر چه سایر مشاغل ذکر شده در اینجا ممکن است توسط فردی نابینا انجام شود، اما کسی که متن توضیحات صوتی را مینویسد باید بینایی داشته باشد، زیرا در این بخش فرد تصمیم میگیرد چه جنبههای بصری یک فیلم را باید به یک فرد دارای اختلال بینایی منتقل کند تا به بهترین شکل آن را درک کند.
از آنجا که یک قاعده اصلی توصیف این است که “آنچه را که میبینید بگویید” (نه آنچه را که فکر میکنید یا تفسیر میکنید)، مهارتهای زبانی برای انتخاب کلمات مناسب بسیار مهم است. جملات باید تا حد ممکن مختصر و در عین حال قطعی باشد. همچنین شناخت فرهنگها نیز برای نویسنده توضیحات مهم است. مهم است که روی صداهای کلیدی در فیلم صحبت نشود. (این ایراد در فیلمهای توصیف صوتی شده ایرانی قابل مشاهده است) افزودن اطلاعات اضافی گاه به شنونده اطلاعات بیشتری میدهد. از طرفی، صرف اینکه جا برای صحبت و دادن اطلاعات بیشتر وجود دارد، به این معنا نیست که مکثهای دراماتیک، گذر زمان بدون صدا، آهنگ موسیقی و صداهای ظریف در پس زمینه نادیده گرفته شود، بلکه اینها باید تا حد امکان حفظ شوند.
3ـ توضیحات صوتی راوی
گاهی نویسنده و گوینده توضیحات صوتی یک شخص هستند، در این صورت ما آنها را توصیفگر صوتی مینامیم. پس از تأیید نهایی متن این شخص در یک استودیوی ضبط حاضر میشود، در آنجا یک نسخه از توضیحات صوتی را دریافت میکند و در مقابل مانیتوری مینشیند که تصاویر را نشان میدهد. یک راوی حرفهای AD معمولاً نسخه توضیحات را بدون احساس خاصی میخواند.
زمانی که زیرنویسهای پر کار برای زبانهای خارجی در میان باشد (یا در شرایط نادر دیگر)، چندین صدا پیشه ممکن است قسمتهای جداگانهای را ضبط کنند. راوی AD هنگام خواندن متن توصیفها باید هدف سازنده محتوا را در نظر بگیرد.
استانداردهای امروزی در ایالات متحده مستلزم ارائه “مکالمهای” است، اما با احساسات ظریف، به طوری که مخاطب جذب صحنه و داستان شود. این امر مستلزم آموزش و توجه ویژه است. نباید شنونده با صدای توصیف صوتی از داستان منحرف شود. مثلاً برای مراسم تشییع جنازه غمانگیزتر و برای تعقیب و گریز ماشین، با هیجان تر عمل کند. انتخاب مناسب گوینده توضیحات صوتی مهم است. یک گوینده با کیفیت بالا، بیش از حد بر کلمات تأکید نمیکند و صدا را به خوبی با کنش هماهنگ میکند. با آنکه علاقه روزافزونی به استفاده از صداهای سنتز شده (ترکیبی ساخته شده) برای انجام توصیف صوتی وجود دارد، اما بسیاری تفاوتهای ظریف کنترل صحیح صدا را ضروری میدانند.
4ـ مهندس صدا
مهندس صدا نقشهای متعددی دارد که البته میتواند بین دو یا چند نفر تقسیم شود.
1ـ ضبط صدای گوینده توصیفها، همان طور که در بالا ذکر شد.
2ـ ویرایش یا ادیت توضیحات صوتی ضبط شده. این میتواند شامل حذف هر گونه صدای اضافه پس زمینه، کلیک دهان، یا صداهای تنفسی و همچنین فشرده سازی یک بلوک از صدای گوینده برای قرار دادن در بین دو خط گفتگو باشد. گاهی اوقات یک مهندس ماهر حتی نیاز به تصحیح تلفظ نادرست برخی کلمات با استفاده از تکنیکهای ویرایش پیشرفته دارد.
3ـ قرار دادن توضیحات صوتی در نشانهای زمانی صحیح.
4ـ ترکیب توضیحات صوتی با صدای اصلی فیلم.
5ـ ارائه و تحویل AD
این بر عهده استودیو یا سازنده محتوا است که کنترل کیفیت نهایی را انجام دهد و AD را در دسترس کاربر نهایی قرار دهد. این توصیف صوتی در اکران یک فیلم سینمایی، به معنای قرار دادن در بسته سینمای دیجیتال (DCP) است. برای یک دیسکDVD ، به معنای ایجاد فضای روی دیسک برای صدای زبان اضافی و قرار دادن آن در منوی زبان صوتی است. برای یک شبکه تلویزیونی، این به معنای ارسال مسیر AD به شرکتهای وابسته محلی خود از طریق کانال صوتی دوم (SAP) است و شرکتهای وابسته محلی نیز این سیگنال را از طریق آنتن برج خود مستقیماً به خانهها و هر سرویس کابلی یا ماهوارهای اتصال میدهند. سرویس پخش استودیو (مانند نتفلیکس، هولو یا آمازون اورجینال)، در وهله اول باید توضیحات صوتی را سفارش دهند. پس از آن AD را از طریق رابط سخت افزاری یا نرم افزاری با استفاده از مکانیسم تحویل خود در دسترس کاربر قرار دهد.
اگر فرایند تولید توصیف صوتی فیلم با دقت صورت نگیرد، محصول نهایی در کیفیت توصیفها با مشکل همراه خواهد بود. این در توصیف تجربی ایران قابل مشاهده است. گاهی هدف اصلی که دسترسی مخاطبان به محتوا، همانند افراد بیناست، نادیده گرفته میشود و این باعث از دست رفتن بخشی از اطلاعات بصری میشود.