نگاهی به وضعیت رشته‌های اعزامی به پارالمپیک پاریس
امیر سرمدی: مدیر‌مسؤول
هفدهمین دوره پارالمپیک تابستانی از روز هفتم شهریورماه در شهر پاریس کشور فرانسه آغاز می‌شود. کاروان جمهوری اسلامی ایران با 65 ورزشکار در 10 رشته ورزشی عازم کشور فرانسه خواهند شد. به همین بهانه در این یادداشت، به تاریخچه‌ای از پارالمپیک، وضعیت رشته‌های اعزامی جانبازان و توان‌یابان و در ادامه، به بررسی وضعیت ورزشکاران اعزامی نابینا و کم‌بینا به این رقابت‌ها نگاهی خواهیم انداخت و وضعیت این رشته‌ها در ادوار قبلی مسابقات پارالمپیک را از نظر خواهیم گذراند.
پارالمپیک چگونه شکل گرفت
سال 1945 نقطه پایانی بود بر جنگ جهانی دوم. جنگی خانمان‌سوز که آثار سوء‌اش تا سال‌ها بر ملت‌های درگیر سایه انداخت. درست در این نقطه است که تاریخ، نام سر لودویگ گاتمن، پزشک و عصب‌شناس انگلیسی ـ آلمانی تبار را به عنوان پدر جنبش پارالمپیک ثبت می‌کند. این پزشک متعهد وقتی آسیب‌های روحی افرادی که در جنگ دچار معلولیت شده بودند را دید، تصمیم گرفت مسابقات ورزشی را برای معلولین برگزار کند و بعد از بازی‌های المپیک 1948 لندن، اولین دوره مسابقات معلولین در بیمارستانی در شهر استوک مندویل انگلستان برگزار شد. ورزشکاران دارای معلولیت دنیا سال 1960 و شهر رم را به خوبی به خاطر دارند. سالی که برای اولین بار بازی‌های پارالمپیک با حضور 300 ورزشکار از 10 کشور دنیا برگزار شد. از 1988 سئول به بعد که اولین حضور پارالمپیکی ایران هم محسوب می‌شود، تمامی ادوار بازی‌های المپیک و پارالمپیک به میزبانی یک کشور برگزار می‌شوند.
نگاهی به وضعیت رشته‌های اعزامی جانبازان و توان‌یابان در پاریس 2024
جانبازان و توان‌یابان با 51 ورزشکار در 8 رشته ورزشی عازم فرانسه می‌شوند. در رشته تیر‌اندازی با کمان که ششمین تجربه حضور ایران در این رشته است، 6 ورزشکار اعزام می‌شوند. ره‌آورد این رشته در ادوار پارالمپیک تا کنون 4 طلا، 3 نقره و 2 مدال برنز بوده است. در رشته وزنه‌برداری که نهمین حضور خود در پارالمپیک را تجربه می‌کند، 6 ورزشکار اعزام خواهند شد. وزنه‌برداری در ادوار پارالمپیک تا کنون، 12 مدال طلا، 10 نقره و 10 مدال برنز به دست آورده است. رشته‌های پارا‌شنا و پارا‌کانو سومین حضور خود در پارالمپیک را تجربه می‌کنند. دو ورزشکار در هر رشته به فرانسه اعزام می‌شوند و پارا‌شنا و پارا‌کانو تا کنون مدالی را در دو دوره قبلی پارالمپیک کسب نکرده‌اند. در رشته تیر‌اندازی که برای هشتمین بار راهی پارالمپیک می‌شود، 4 ورزشکار اعزام می‌شوند. تیر‌اندازی در ادوار گذشته پارالمپیک تا کنون 5 مدال طلا و 2 مدال برنز به دست آورده است. در رشته پارا‌تکواندو که برای دومین بار در آوردگاه بزرگ پارالمپیک شرکت می‌کند، 5 ورزشکار اعزام می‌شوند. در توکیو یک طلا و یک مدال نقره حاصل کار پارا‌تکواندو کشورمان بود. والیبال نشسته که قدمتی معادل حضور کاروان ایران در تاریخ پارالمپیک دارد و برای دهمین بار در این رویداد شرکت می‌کند، با 12 ورزشکار راهی پاریس می‌شود. 7 طلا و 2 مدال نقره حاصل افتخار آفرینی این رشته در ادوار پارالمپیک بوده است. پارادوومیدانی جانبازان و توان‌یابان نیز که دهمین دوره حضور خود در پارالمپیک را تجربه می‌کند، با 14 ورزشکار راهی فرانسه می‌شود. این تیم در 9 دوره قبلی پارالمپیک صاحب 34 مدال طلا، 25 نقره و 30 مدال برنز شده است.
وضعیت نابینایان در پاریس چگونه است
کاروان نابینایان و کم‌بینایان نیز با 14 ورزشکار در سه رشته گلبال، جودو و دوومیدانی راهی پارالمپیک می‌شوند. نابینایان امیدوارند درخشش دوره قبلی این رقابت‌ها در توکیو را تکرار کنند. جایی که توانستند به 4 مدال طلا و 2 مدال نقره دست پیدا کنند. امری که در پاریس 2024 کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد.
گلبال
گلبال ایران برای اولین بار در بازی‌های پارالمپیک 1988 سئول پارالمپیکی شد و این حضور با وقفه‌ای نسبتاً طولانی در بازی‌های 2008 پکن تکرار شد که عنوان نهمی را برای ایران ثبت کرد. 2012 لندن، سومین تجربه پارالمپیکی گلبال بود و تیم مردان کشورمان توانست در جایگاه پنجم قرار گیرد. رقابت‌های قهرمانی آسیا و اقیانوسیه که به میزبانی هانگژو برگزار شد، جایی بود که گلبالیست‌های کشورمان توانستند با کسب عنوان قهرمانی، جواز حضور در پاریس 2024 را به دست آورند. حالا تیم ایران بعد از 12 سال وقفه حضور در پارالمپیک و برای چهارمین بار با هدایت بهمن دوستی سرمربی و محمد‌کرم کولیوند مربی تیم ملی و با حضور حسن جعفری، محمد پرنیا، مهدی عباسی، محمدمهدی نفیسی‌نسب، میلاد سوری و نعمت‌الله سرافراز راهی کشور فرانسه می‌شوند. تیم کشورمان در گروه A با تیم‌های برزیل، آمریکا و فرانسه رقابت‌های مرحله مقدماتی را برگزار می‌کند و در گروه B نیز تیم‌های چین، اوکراین، مصر و ژاپن به مصاف هم خواهند رفت. ورزشگاه ساوث شهر پاریس از هشتم تا پانزدهم شهریورماه، شاهد حضور 96 گلبالیست در بخش زنان و مردان خواهد بود.
با ورزشکاران اعزامی گلبال بیشتر آشنا شویم
حسن جعفری متولد پنجم فروردین 1369 در استان اردبیل است. کسب دو طلای مسابقات پاراآسیایی 2014 اینچئون و 2018 جاکارتا و مدال برنز 2022 هانگژو به همراه 7 طلا، 2 نقره و 4 مدال برنز رقابت‌های بین‌المللی، آسیایی و منطقه‌ای از مهم‌ترین افتخارات این ورزشکار محسوب می‌شود. محمد پرنیا متولد 12 آذر 1370 در اردبیل است. طلای پاراآسیایی 2018 جاکارتا و 3 مدال نقره مسابقات منطقه‌ای در آسیا از افتخارات این ورزشکار اردبیلی است.
مهدی عباسی متولد 11 آبان 1377 در شهرستان ساوه، استان مرکزی است. برنز پاراآسیایی 2022 هانگژو و یک طلا، یک نقره و یک برنز مسابقات آسیایی و منطقه‌ای از دیگر افتخارات این ورزشکار جوان است.
محمدمهدی نفیسی‌نسب متولد 16 فروردین 1382 در شهریار استان تهران است. مدال طلای بازی‌های پاراآسیایی جوانان 2021 بحرین و یک مدال نقره از مسابقات منطقه‌ای در کارنامه ورزشی وی ثبت شده است.
میلاد سوری متولد 10 اردیبهشت 1374 در تویسرکان، استان همدان است. کسب مدال برنز مسابقات پاراآسیایی 2022 هانگژو و 2 طلا و 2 نقره مسابقات بین‌المللی و منطقه‌ای از افتخارات میلاد سوری محسوب می‌شود. نعمت‌الله سرافراز نیز متولد اول تیر 1364 در تویسرکان است. مدال برنز بازی‌های پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال طلای (مسابقات منطقه‌ای) هانگژو 2023 در کارنامه این ورزشکار قدیمی تویسرکانی ثبت شده است.
پارا‌جودو
حضور ورزشکاران نابینا و کم‌بینا در این رشته و مهارت آنها در مبارزه با یکدیگر، از دیدنی‌ترین صحنه‌های بازی‌های پارالمپیک در هر دوره است. اولین حضور پارالمپیکی ایران در رشته جودو به آتن 2004 برمی‌گردد. جایی که هانی عساکره با کسب مدال برنز، اولین مدال‌آور این رشته در پارالمپیک لقب گرفت. 2008 پکن نیز برای جودوی ایران با کسب یک مدال نقره توسط سعید رحمتی همراه بود؛ اما در 2012 لندن و ریو 2016 نمایندگان کشورمان موفق به کسب مدال نشدند. درخشان‌ترین حضور پارا‌جودوی ایران در بازی‌های 2020 توکیو رقم خورد. جایی که وحید نوری و محمدرضا خیرالله زاده با کسب دو نشان طلا این حضور را ماندگار کردند.
حالا تیم جودوی ایران در ششمین حضور پارالمپیکی خود، با حضور سید میثم بنی‌طبا و موسی غلامی با هدایت محمدرضا یوسف‌زاده سرمربی و محسن ذکریا به عنوان مربی، راهی فرانسه می‌شود. رقابت‌های پارا‌جودو پاریس با حضور 148 ورزشکار از 15 تا 17 شهریور در ورزشگاه شاندو مارس برگزار می‌شود. میثم بنی‌طبا دهم فروردین سال 1368 در اصفهان متولد شد. وی موفق به کسب عنوان قهرمانی از بازی‌های پاراآسیایی هانگژو 2022 و عنوان سوم بازی‌های پاراآسیایی جاکارتا 2018 شده است. بنی‌طبا در مسابقات جهانی نیز خوش درخشیده و توانسته به نشان طلای مسابقات جهانی آذربایجان 2022 و مدال برنز مسابقات جهانی بریتانیا 2023 دست یابد. کسب 5 مدال طلای مسابقات گرندپری و قهرمانی آسیا از دیگر افتخارات این جودوکار اصفهانی است.
موسی غلامی در 11 اسفند سال 1372 در قوچان متولد شد. مدال نقره پاراآسیایی 2022 هانگژو و مدال طلای مسابقات جهانی 2023 بریتانیا از مهم‌ترین افتخارات غلامی محسوب می‌شود. کسب دو طلای مسابقات گرندپری و قهرمانی آسیا از دیگر افتخارات این ورزشکار است.
طلایی که به راحتی از دست رفت
وحید نوری یکی دیگر از جودوکاران اعزامی به پارالمپیک پاریس بود. ورزشکاری که با توجه به عناوین پر‌افتخارش در جهان و پارالمپیک، می‌توانست دومین طلای خود در پارالمپیک را تکرار کند. شرح حذف حضور این جودوکار از رقابت‌های پاریس، قصه پر غصه‌ای دارد که از زبان خودش در مصاحبه با نسل مانا نقل می‌شود.
پنجم تیرماه سال جاری ایمیلی از سوی فدراسیون جهانی نابینایان ایبسا به فدراسیون نابینایان مبنی بر نقص مدارک 15 جودوکار می‌رسد که می‌بایست دوباره کلاس‌بندی شوند. یکی از این ورزشکاران من بودم و از ما خواسته شده بود تا روز دهم تیرماه آزمایش‌های پزشکی جدید خود را شامل میدان دید، عصب و شبکیه چشم را برای فدراسیون جهانی ارسال کنیم و در روز پانزدهم تیرماه برای کلاس‌بندی مجدد در قاهره کشور مصر حاضر شویم. این در حالی است که من 28 بهمن ماه سال گذشته در کشور آلمان کلاس‌بندی پزشکی گرفتم و کلاس جدید من برای دو سال اعتبار داشت.
به علت آنکه مصر در ایران سفارتخانه، سفیر و کاردار ندارد، در مدت کوتاه ذکر شده علی‌رغم پیگیری‌های رئیس و معاون کمیته ملی پارالمپیک موفق به اخذ ویزا نشدیم و روز 18 تیر با اعلام اسامی جدید از سوی ایبسا، نام من از فهرست جودوکاران حاضر در پاریس خط خورد و به همین راحتی سر من را بریدند.
نوری با گلایه و انتقاد شدید از محمدرضا مظلومی رئیس فدراسیون نابینایان می‌گوید: رئیس فدراسیون به جای آنکه ایبسا را تحت فشار بگذارد و از دیپلماسی ورزشی خود استفاده کرده و تهدید به شکایت کند، به همراه مسئول روابط بین‌الملل با تیم گلبال راهی کشور ترکیه می‌شود. حتی رئیس پارالمپیک به ایبسا پیشنهاد داد من برای کلاس‌بندی راهی هر کشوری که آنها می‌گویند بشوم یا کلاس‌بندی فدراسیون جهانی با هزینه ایران راهی تهران شود اما آنها قبول نکردند و این فرصت طلایی برای من از دست رفت.
پارادوومیدانی
دوومیدانی نابینایان در این رشته در ادوار پارالمپیک تا کنون موفق به کسب 2 مدال طلا و 5 مدال نقره شده است. سجاد نیک‌پرست در 2012 لندن و 2016 ریو، سامان پاکباز در 2016 ریو و مهدی اولاد یک طلا و یک نقره، امیر خسروانی یک طلا و علی پیروج یک مدال نقره در 2020 توکیو برای کشورمان به ارمغان آوردند.
آشنایی با ملی‌پوشان اعزامی دوومیدانی نابینایان به پاریس 2024
مهدی اولاد متولد 12 فروردین 1365 در تهران است. اولاد با کسب یک طلا و یک نقره در پارالمپیک و سه طلا و یک مدال نقره در مسابقات پاراآسیایی، پرافتخارترین ورزشکار نابینا در تاریخ ورزش نابینایان است. کسب 2 طلا، 2 نقره و 4 برنز از مسابقات جهانی و قهرمانی آسیا، از دیگر افتخارات این پرتابگر دیسک و وزنه کم‌بینا محسوب می‌شود.
علی پیروج دوم بهمن 1376 در یاسوج متولد شده است. مدال نقره بازی‌های پارالمپیک توکیو 2020 در ماده پرتاب نیزه و مدال طلای پاراآسیایی هانگژو 2022 از مهم‌ترین افتخارات پیروج است. یک طلا، دو نقره و یک برنز جهان و مسابقات بین‌المللی از دیگر افتخارات علی پیروج محسوب می‌شود.
امیرحسین علی‌پور متولد 11 اسفند 1380 در خرم‌آباد است. کسب عنوان قهرمانی از پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان ژاپن 2024 از مهم‌ترین افتخارات علی‌پور است. کسب 5 مدال طلا و یک نقره از بازی‌های پاراآسیایی جوانان در 2017 امارات و 2021 بحرین در ماده‌های پرتاب وزنه، دیسک و نیزه از دیگر افتخارات این ورزشکار جوان و آینده‌دار محسوب می‌شود.
هاجر صفرزاده 24 اسفند 1378 در فلاورجان، استان اصفهان متولد شد. یک طلا، دو نقره و یک برنز از مسابقات پاراآسیایی 2022 هانگژو و 2018 جاکارتا و 6 طلای مسابقات جهانی و پاراآسیایی جوانان و بزرگسالان از دیگر افتخارات صفرزاده در دوی 100، 200 و 400 متر است.
سجاد نیک‌پرست 30 شهریور 1365 در بندر گناوه استان بوشهر متولد شد. دو نقره پارالمپیک و دو نقره و یک برنز مسابقات پاراآسیایی از مهم‌ترین افتخارات نیک‌پرست محسوب می‌شود. کسب 3 طلا، 4 نقره و 3 مدال برنز مسابقات جهانی و بین‌المللی از دیگر افتخارات نیک‌پرست در پرتاب وزنه، نیزه و دیسک است.
حسن باجولوند 15 اسفند 1363 در پل دختر، استان لرستان متولد شد. مدال برنز بازی‌های پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال نقره مسابقات بین‌المللی گرندپری فزاع امارات 2023 از جمله افتخارات وی در ماده پرتاب دیسک است.
از روز هشتم شهریور مسابقات پارالمپیک 2024 پاریس رسماً آغاز می‌شود. کاروان ایران که در 2012 لندن عنوان یازدهم، 2016 ریو عنوان پانزدهم و در 2020 توکیو با 12 طلا، 11 نقره و یک مدال برنز عنوان سیزدهم جدول رده‌بندی توزیع مدال‌ها را به دست آورد، امیدوار است در پاریس عنوان بهتری را از آن خود کند؛ اما بررسی وضعیت رشته‌های مختلف اعزامی، کسب جایگاهی بهتر از توکیو را متصور نیست.
