رونق گرفتن پاراتور ویژه نابینایان با حمایت یک استارت‌آپ گردشگری
امیر سرمدی
برگزاری تورهای طبیعت‌گردی، کوهنوردی، سفرهای سیاحتی و زیارتی در سال‌های اخیر، همواره جزء جدایی‌ناپذیر از فعالیت‌های انجمن نابینایان ایران بوده است. تورهایی که تا حد توان سعی شده است به‌صورت دسترس‌پذیر برگزار شود. حالا اما با ورود یک استارت‌آپ فعال در حوزه گردشگری و امضای تفاهم‌نامه با انجمن نابینایان ایران قرار است برگزاری پاراتور ویژه نابینایان دستخوش تغییرات مثبت شده و در مقایسه با سال‌های قبل، به‌صورت جدی‌تر توسط این انجمن پیگیری شود. به همین بهانه در این نوشتار، با یکتا ثانی بنیان‌گذار استارت‌آپ جاپین و یاسین فرجی از کنشگران برگزاری تورهای مسافرتی برای معلولین به گفت‌و‌گو نشستیم.
استقبال استارت‌آپ جاپین برای توسعه پاراتور ویژه نابینایان در ایران
وقتی در کشور عمان یک فرد نابینا از سایت بوکینگ موفق به رزرو هتل خود نمی‌شود، مدیرعامل جوان جاپین کارهای او را انجام می‌دهد؛ از همان موقع با خود تصمیم می‌گیرد امکانات شرکت خود و زیرساخت‌های آن را به‌گونه‌ای طراحی کند تا افراد نابینا به‌صورت مستقل بتوانند اقدام به رزرو تور و استفاده از خدمات مختلف سفر کنند. وقتی وی را در حاشیه رویداد دسترس‌پذیری گد برای نخستین بار ملاقات کردم، شور و انگیزه وصف‌ناپذیری برای برگزاری تورهای مسافرتی برای افراد با آسیب بینایی داشت. بلافاصله او را به انجمن دعوت کردیم تا قرارمدارهای صحبت‌هایی که در رویداد گد داشتیم را عملیاتی کنیم. روحیه بی‌نظیر و نگاهِ بازی که نسبت به مسائل و چالش‌های نابینایان دارد و بی‌تردید آن را هم از سفرهای متعددی که داشته به دست آورده، ما را به سر شوق می‌آورد. قرارمان می‌شود برگزاری پاراتور ارزان‌قیمت و دسترس‌پذیر برای نابینایان؛ امری که همیشه آرزو داشتم آن را با یک شرکت فعال در این حوزه به سرانجام برسانیم تا هم تنوع برگزاری تورهای مسافرتی بیشتر شود، و هم مسئولیت‌های سنگین این امر بر عهده کسانی باشد که به‌صورت رسمی و تخصصی مجوز فعالیت در این عرصه از وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری را دارند. در نهایت روز سه‌شنبه بیستم خردادماه، تفاهم‌نامه‌ای میان انجمن نابینایان ایران و شرکت جاپین با هدف توسعه برگزاری تورهای گردشگری برای نابینایان به امضا می‌رسد. هدف از امضای این تفاهم‌نامه، برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای تورهای گردشگری داخلی و خارجی با قیمت مناسب، متناسب با نیاز‌های ویژه نابینایان و کم‌بینایان و به‌منظور ارتقای کیفیت زندگی، افزایش مشارکت اجتماعی و ایجاد فرصت‌های برابر در حوزه گردشگری است. بر اساس این تفاهم‌نامه، شرکت جاپین متعهد شده است افراد تور‌‌لیدر را برای همراهی بهتر افراد نابینا در طول سفر آموزش دهد، 10 تا 20 درصد تخفیف بر روی قیمت تمام شده تورها اعمال کند، تسهیلات ویژه برای اعضای تحت پوشش انجمن در نظر بگیرد، با مراکز اقامتی و حمل‌و‌نقل جهت فراهم‌کردن محیط‌های قابل‌دسترس برای افراد با آسیب بینایی هماهنگی‌های لازم را انجام دهد و در نهایت، خدمات ارائه شده بر روی وب‌سایت و اپلیکیشن اندرویدی خود را برای نابینایان طبق استاندارد‌های بین‌المللی دسترس‌پذیر کند.
آرزوی من ایجاد زیرساخت‌های دسترس‌پذیر در حوزه سفر برای نابینایان است
یکتا ثانی جوان ۳۵ساله و مدیرعامل استارتاپ جاپین در مصاحبه با نسل مانا در این ارتباط می‌گوید: همواره علاقه داشتم در حوزه گردشگری استارت‌آپی را راه‌اندازی کنم و برای کسانی که عاشق پیشرفت و ترقی هستند، کارآفرینی کنم. سال گذشته به همراه آقای دارا زرگران تصمیم گرفتیم پلتفرمی را در حوزه گردشگری ثبت کنیم. از همان ابتدا تمایل داشتیم این بستر علاوه بر رفع نیاز سایر مردم جامعه، بتواند برای نابینایان نیز دسترس‌پذیر باشد و آنها بتوانند خودشان مستقلانه خدمات مختلف سفر مانند رزرو هتل، خرید بلیت هواپیما و سایر امکانات یک تور مسافرتی را انجام دهند. اما جاپین یک مجموعه تازه تأسیس است که از بهمن‌ماه 403 رسماً تورهای مسافرتی خود را آغاز کرده است. ثانی بیان می‌کند: مزیت رقابتی ما در ماه‌های پیش‌رو به نسبت سایر وب‌سایت‌های فعال در این عرصه، مناسب‌سازی کامل خدمات ارائه شده در سایت و اپلیکیشن‌های مرتبط و اعطای برخی تسهیلات ویژه در حوزه سفر از جمله وام‌های مناسب است تا نابینایان بتوانند به همراه خانواده‌های خود سفر بی‌دغدغه‌ای را تجربه کنند. امری که همواره آرزوی من بوده است. ثانی ادامه می‌دهد یکی از بزرگ‌ترین اتفاقاتی که در اوایل سال 1404 رقم خورد، آشنایی من با انجمن نابینایان ایران بود. قطعاً کارشناسان این انجمن می‌توانند به رشد و پیشرفت شرکت ما کمک کنند و تیم فنی ما با نظرات همین افراد پلتفرم جاپین را برای نابینایان دسترس‌پذیر خواهد کرد. وظیفه شرکت‌هایی مانند جاپین است که علی‌رغم آنکه این جامعه از نظر بیزینس یک تارگت کوچک محسوب می‌شود، در راستای مسئولیت اجتماعی خدمات خود را برای این قشر مناسب‌سازی کند. این حق نابینایان است که در این زمینه از فرصت برابر بهره‌مند شوند. حتی ما قصد داریم در آینده‌ای نزدیک، از طریق هوش مصنوعی خدمات خود را برای نابینایان شخصی‌سازی کنیم. به این معنا که افراد نابینا بتوانند باتوجه‌به علایق و بودجه خود یک پکیج سفر را شخصی‌سازی کنند.
برگزاری 17 تور گردشگری برای معلولان به صورت شخصی
یاسین فرجی جوان ۲۴ساله نابینا یکی دیگر از افرادی است که به همراه همسر خود رؤیا کریمی حدود 18 ماه است که در زمینه برگزاری تورهای مسافرتی برای معلولین به صورت شخصی فعالیت می‌کند. فرجی در مصاحبه با نسل مانا در این ارتباط می‌گوید: دی‌ماه سال 1402 اولین تور مسافرتی خود را با حضور 17 نفر در مشهد مقدس برگزار کردیم و در این مدت، موفق به برگزاری 17 تور مسافرتی برای معلولین شدیم. سفر کاشان ما با حضور 50 نفر برگزار شد و استقبال خوبی از تورهای ما می‌شود به طوری که در همان شب اول ثبت‌نام، بخش عمده‌ای از ظرفیت تور تکمیل می‌شود. فرجی هدف خود از برگزاری چنین تورهایی را ایجاد حال خوب و روحیه مضاعف برای هم‌نوعان خود اعلام می‌کند و می‌گوید: وقتی سفر تمام می‌شود، اعضای گروه دوست ندارند از هم جدا شوند و همه ناراحت اتمام تور هستند. بعضاً تا دو هفته بعد از برگزاری یک تور مسافرتی همچنان انرژی آن سفر در میان اعضای گروه وجود دارد. فرجی می‌گوید: ما وابسته به هیچ گروه، سازمان و انجمنی نیستیم و دولت هم از ما حمایت نمی‌کند. البته در این مدت توانستیم از میان خود مسافران، کارخانه‌جات و برخی شرکت‌ها اسپانسرهایی را پیدا کنیم که یا به صورت مالی کمک می‌کنند و یا برای مثال در یک شهری 300 وعده غذایی برای سفر را متقبل می‌شوند. فرجی در خصوص چالش‌های برگزاری تورهای مسافرتی برای نابینایان می‌گوید: هر وقت بخواهیم توری را برگزار کنیم، از یک ماه تا 40 روز قبل باید همه چیز را پیش‌بینی کنیم و مسئله اسکان و ایاب و ذهاب را با هم فیکس کنیم. گاهی اوقات مسافران تا تاریخ تعیین شده هزینه مهمانسرا را پرداخت نمی‌کنند و آنها نیز اتاق خود را به افراد دیگر واگذار می‌کنند. در این صورت مجبوریم یا کل تور را کنسل کنیم یا یک مهمان‌پذیر دیگر با همان کیفیت و قیمتی که در اطلاعیه اعلام کردیم پیدا کنیم. گاهی اوقات نیز در زمینه اتوبوس دربستی به مشکل می‌خوریم و رانندگان اعلام می‌کنند بر اساس فلان قانون اتحادیه هزینه سفر 50 درصد افزایش پیدا کرده است. فرجی اعلام می‌کند دردسر‌های کارهای اینچنینی بسیار است و شاهد برخورد‌های خوب و بد بسیاری در طول برگزاری این 17 سفر بوده‌اند. تا جایی که حتی یک روز یکی از مسئولان هتل در روز دوم سفر به ایشان اعلام کرده کل اعضای نابینا باید هتل را تخلیه کنند. یا وقتی با مراکز اقامتی تماس می‌گیریم و اعلام می‌کنیم از طرف گروه گردشگری ویژه معلولین هستیم سریع اعلام می‌کنند ما پله داریم و بهانه میآورند هتل در دست تعمیر است. در این زمینه باید فرهنگ‌سازی بیشتری صورت گیرد. فرجی ابراز امیدواری می‌کند تا پایان سال 404 که تا کنون موفق به برگزاری 5 تور شده است، بتواند آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
مخلص کلام آنکه سفر رفتن برای افراد نابینا و کم‌بینا ورای یک تفریح ساده است. بسیاری از نابینایان از هم‌زیستی کنار هم‌نوعان خود لذت می‌برند و اگر مبحث پاراتور ارزان‌قیمت برای نابینایان توسعه یابد، بسیاری از کسانی که در حال حاضر امکان سفر رفتن با خانواده‌های خود را ندارند می‌توانند از این امکانات بهره‌مند شوند. وظیفه تمامی انجمن‌های ویژه نابینایان در سایر استان‌ها است که به این امر مهم که باعث ارتقای جنبه‌های مختلف روحی روانی در میان نابینایان می‌شود توجه داشته باشند. انجمن نابینایان ایران امیدوار است با امضای تفاهم‌نامه میان این انجمن با یک استارت‌آپ تخصصی در حوزه گردشگری، پاراتور برای نابینایان به‌صورت ویژه‌ای رونق پیدا کند. به امید آن روز.
