گزارش عملکرد انجمن نابینایان ایران (خرداد 1402)
منصور شادکام، قائم‌مقام انجمن نابینایان ایران
مخاطبان نسل مانا می‌توانند در ادامه، گزارشی از فعالیت‌های انجمن نابینایان در طول خردادماه گذشته را از نظر بگذرانند. همچنین نسخۀ صوتی این گزارش هم با صدای مهندس شادکام، قائم‌مقام انجمن، در پایان همین نوشته در وبگاه نسل مانا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
ابتدا لازم می‌دانم از حمایت حامیان نسل مانا، بانک مسکن، بانک مهر ایرانیان، پرداخت الکترونیک سداد و شرکت پکتوس و همچنین تلاش‌های تک‌تک اعضای هیئت تحریریۀ نسل مانا، به ویژه جناب رنجبر، مسئول چاپ بریل نشریه سپاس‌گزاری کنم که با تلاش شبانه‌روزی، شرایط عرضۀ این نشریه را فراهم می‌آورند. لازم می‌دانم بار دیگر از این طریق درگذشت همسر محترم سرکار خانم عباسیون، از اعضای هیئت‌مدیرۀ انجمن را به ایشان تسلیت عرض کنم و برای آن مرحوم، غفران الهی و برای سایر بازماندگان از درگاه خداوند صبر آرزو کنم.
در طول چند سال گذشته تولید محتوای علمی از دغدغه‌های انجمن نابینایان ایران بوده است و این انجمن تلاش کرده است بخشی از منابع مادی و معنوی خود را به این کار اختصاص دهد تا هم بتوانیم کمبود‌های علمی مرتبط با حوزه نابینایان را جبران کنیم و هم شاید مشوقی باشیم برای فعالان دانشگاهی تا مگر انگیزه‌ای برای انجام پژوهش و تولید محتوای علمی در زمینۀ نابینایان پیدا کنند. حالا هم انجمن نابینایان ایران پیش‌قدم تولید یک مقالۀ علمی مرتبط با نیاز‌های نابینایان شده است. با توجه به تغییرات عمده و گسترده‌ای که در زمینه شهرسازی در حال وقوع است و پیوندی که میان شهرسازی و فناوری‌های روز در حال برقراری است، همواره این نگرانی وجود داشته که مبادا نابینایان در این تغییرات مغفول بمانند و شهر‌های آینده، برای همگان جایی راحت‌تر برای زندگی و برای شهروندان نابینا، مانع به حساب بیایند. لزوم تبیین علمی ویژگی‌های شهر‌های آینده و ترسیم نیاز‌های افراد نابینا در شهر‌های آینده، موضوع مقاله‌ای شد که نگارندۀ این گزارش، با همکاری حسین سراوانی، از پژوهشگران همکار و همدل با انجمن نابینایان ایران، آن را تهیه و تدوین کردند. چون مقاله با استاندارد‌های مقاله‌های علمی طراحی شده است و مخاطب آن افراد دانشگاهی هستند، ترجیح دادیم در این شماره از نسخۀ الکترونیکی و بریل ماهنامه به معرفی مقاله بسنده کنیم و نسخۀ کامل آن را، مستقل، در وبگاه مجلۀ نسل مانا منتشر کنیم تا علاقه‌مندان با مراجعه به این وبگاه بتوانند متن کامل آن را مطالعه کنند.
یکی دیگر از فعالیت‌های اصلی انجمن نابینایان ایران در حوزۀ فرهنگ، موضوع برگزاری دومین دورۀ جشنوارۀ کتاب افراد دارای معلولیت ایران (کاما) است؛ جشنواره‌ای که نخستین دورۀ آن در آذر 1398 برگزار شد و بنا داشتیم دومین دورۀ آن را هم در آذر 1400 برگزار کنیم که به‌خاطر همه‌گیری کرونا این امکان فراهم نشد. در روز هفتم خرداد، دومین جلسۀ دبیرخانۀ جشنواره با حضور نمایندگانی از سازمان‌ها، انجمن‌ها و نهاد‌های کشوری ذی‌ربط برگزار شد و هماهنگی‌های لازم به‌منظور برگزاری هرچه باشکوه‌تر این جشنواره ملی صورت پذیرفت. بر اساس تصمیمات اتخاذ شده قرار است فراخوان و شیوه‌نامه شرکت در جشنواره در ابتدای تیر سال جاری منتشر شود تا آن دسته از افراد دارای معلولیت که در زمینه‌های گوناگون علمی و فرهنگی آثاری منتشر کرده‌اند، آنها را برای داوری به دبیرخانۀ جشنواره ارسال کنند. بر اساس تصمیم برگزارکنندگان جشنواره مقرر گردید افراد دارای معلولیت که کتابی را تألیف یا ترجمه و بعد از سال 1393 منتشر کرده باشند، بتوانند آثارشان را برای داوری به دبیرخانه ارسال کنند.
در زمینۀ ارسال آثار هیچ محدودیتی وجود ندارد و تنها موردی که بر آن تأکید شده این است که این آثار نباید در جشنوارۀ کتاب افراد نابینا و کم‌بینا، برگزار شده در اسفند 1396 و نخستین دورۀ جشنواره کاما، برگزار شده در آذر 1398 شرکت داده شده باشند.
داوری جشنواره کاما به عهدۀ متخصصان این امر گذاشته شده که در این زمینه خانۀ کتاب با انجمن همکاری داشته است. داوران خانۀ کتاب قرار است آثار را بررسی و نمره‌گذاری کنند؛ کتاب‌هایی که بیش از ۸۰درصد نمره را کسب کنند، به‌عنوان اثر برگزیده و آن دسته از آثاری که نمره‌هایی بین 70 تا 80 دریافت می‌کنند، به‌عنوان آثار شایستۀ تقدیر در نظر گرفته خواهند شد و با جوایز نفیسی از پدید‌آورندگانشان تقدیر می‌شود.
داوری کتاب‌های بریل منتشر شده هم ازجمله بخش‌هایی است که در این جشنواره انجام خواهد شد. بنا است در دومین دورۀ جشنواره کاما، مؤسّسه‌ها و انجمن‌هایی که در زمینۀ نشر بریل فعالیت می‌کنند، آثار خود را برای داوری، در اختیار داوران جشنواره که همگی از متخصصان و صاحب‌نظران حوزۀ بریل خواهند بود، قرار دهند. این بخش از جشنواره به‌منظور ترویج مطالعۀ بریل و به پاسداشت جایگاه این خط در میان نابینایان برگزار خواهد شد. افزون بر همۀ اینها، به‌منظور تشویق رسانه‌ها برای پوشش خبری هرچه بهتر این جشنواره، بنا داریم جوایز نفیسی را هم برای عکاسان یا خبرنگارانی در نظر بگیریم که بهترین پوشش رسانه‌ای را برای آیین اختتامیه انجام داده باشند.
ما در انجمن نابینایان ایران به‌خوبی واقفیم که امروزه فرهنگ اهمیت بسیاری دارد و در کنار سایر ارکان جامعه، از مهم‌ترین عوامل توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود. همچنین نیک می‌دانیم که در بررسی شاخص توسعه‌یافتگی فرهنگی، کتاب‌خوانی یکی از موارد تأثیر‌گذار محسوب می‌شود؛ ازهمین‌رو می‌کوشیم تا در ترویج کتاب‌خوانی بکوشیم. همچنین تلاش می‌کنیم به آن دسته از افراد دارای معلولیت هم که سعی می‌کنند در بازار نشر کتاب فعالیت داشته باشند، کمک کنیم تا بتوانند آثارشان را منتشر کنند، به فروش برسانند و حضور مؤثر‌تری در جامعه داشته باشند؛ بنابراین از خوانندگان و شنوندگان این گزارش هم می‌خواهیم چنان‌که فرد دارای معلولیتی را می‌شناسند که در زمینۀ تألیف یا ترجمه فعالیت می‌کند، اطلاعات مربوط به چگونگی مشارکت در دومین دورۀ کاما را در اختیارش بگذارند.
در پایان لازم است به یکی دیگر از فعالیت‌های انجمن در ماه گذشته، یعنی برگزاری اردوی سه‌روزه در بابلسر هم اشاره کنم که گزارش مشروحی از این اردو را در بخش یادداشت مدیر‌مسئول مطالعه خواهید کرد. امیدواریم بتوانیم با تلاش شبانه‌روزی، گامی مثبت برای بهبود کیفیت زندگی افراد با آسیب بینایی در ایران برداریم.
