پیشخوان: مروری بر پادکست‌ها و نشریات انگلیسی‌زبان ویژه افراد با آسیب بینایی
امید هاشمی: سردبیر
این‌بار در پیشخوان ابتدا سری به محصولات تازه سامسونگ خواهیم زد و دربارۀ چند‌و‌چون رعایت استاندارد‌های دسترسی نابینایان در تلویزیونهای هوشمند این شرکت چیز‌هایی خواهیم گفت. در ادامه برای دومین‌بار با جهانگرد و ماجراجوی ناشنوانابینایی همراه خواهیم شد که بیش از ۲۵ سال است از این سو به آن سوی دنیا سفر می‌کند. یک سامانه مسیریابی جدید را واکاوی خواهیم کرد و با یک موسیقیدان حرفه‌ای نابینا آشنا خواهیم شد.
تأییدیه آر‌ان‌آی‌بی برای تلویزیونهای هوشمند جدید سامسونگ
موضوع دسترس‌پذیری آنجایی برای تولید‌کنندگان محصولات دیجیتال جذاب می‌شود که بتواند موجبات برقراری یک رابطه بُرد‌بُرد را بین تولید‌کننده و جامعه هدف فراهم آورد. نمی‌توان تا ابد‌الآباد بر کلید‌واژه مسئولیت اجتماعی تکیه کرد و از تولید‌کننده انتظار داشت محصولاتش را در قالبی خیرخواهانه برای کاربران با آسیب بینایی مناسب‌سازی کند. در برخی کشور‌های دنیا متولیان امر راهکار‌هایی به‌منظور تشویق تولید‌کنندگان اندیشیده‌اند که نمونه‌ای که درباره‌اش خواهیم خواند، یکی از این راهکار‌های خلاقانه محسوب می‌شود.
چند سالی است که مؤسسه ملی سلطنتی نابینایان انگلستان[1] بنا‌بر رسالتی قدیمی که در رتق‌و‌فتق امور نابینایان در انگلستان برعهده گرفته، موضوع دسترسی کاربران نابینا به تجهیزات دیجیتال اعم از سخت‌افزار، وبسایت یا نرم‌افزار‌های خدماتی را بر صدر فعالیت‌ها نشانده و سعی دارد با ارائه طرح‌های خلاقانه راه را برای کاربران نابینا هموار کند. از جمله فعالیت‌هایی که این مؤسسه انجام می‌دهد، ارائه نوعی گواهی به شرکت‌های تولید‌کننده است که نشان از دسترس‌پذیر بودن محصولاتشان برای کاربران نابینا دارد. روال کار این‌گونه است که هر شرکت، محصولاتش را جهت بررسی و آزمایش در اختیار کارشناسان مؤسسه می‌گذارد و کارشناسان هم اشکالات و گرفت‌و‌گیر‌ها را به اطلاع طراحان محصولات می‌رسانند و سر‌انجام هم با رفع اشکالات احتمالی، گواهی برای شرکت تولید‌کننده صادر می‌شود و با این کار، هم خیال کاربران نابینا از قابل‌استفاده‌بودن محصول آسوده می‌شود و هم به‌خاطر جایگاه مرجعیتی آر‌ان‌آی‌بی در میان نابینایان بریتانیایی، صاحبان محصول می‌توانند از جوانب تبلیغاتی گواهی منتفع شوند و بازار قابل‌توجه مشتریان آسیب‌دیده بینایی را از آن خود کنند.
شرکت سامسونگ از جمله تولید‌کنندگانی است که همکاری گسترده‌ای در این زمینه با آر‌ان‌آی‌بی دارد. حالا قریب ده سال می‌شود که این شرکت، تلویزیونهای هوشمندش را در معرض آزمون کارشناسان مؤسسه قرار می‌دهد تا با دریافت گواهی دسترس‌پذیری، بازار کاربران نابینا و کم‌بینای بریتانیا را تصاحب کند. این اتفاق برای بار نخست در سال ۲۰۲۰ رقم خورده و حالا برای دومین‌بار، سامسونگ به‌تازگی محصولات جدیدش را هم برای دریافت گواهی در اختیار آر‌ان‌آی‌بی گذاشته است و این گواهی را دریافت کرده است. در محصولات جدید سامسونگ، امکان استفاده از راهنمای صوتی برای کاربران فراهم شده است؛ امکانی که هم بر روی تلویزیون و هم از طریق کنترل از راه دور فراهم است. در تغییراتی که به‌وجود آمده، کاربران می‌توانند سرعت و زیر و بمی صدای موتور صوتی صفحه‌خوان تلویزیون را هم به فراخور سلیقه تغییر دهند. کاربران کم‌بینا هم از به‌روز‌رسانی‌ها بی‌بهره نمانده‌اند و امکاناتی نظیر کنتراست بالا، وارونگی رنگ، تغییر اندازه نوشته‌ها و قابلیتی برای سیاه و سفید کردن صفحه نمایش در اختیارشان قرار گرفته است. همچنین در تلویزیونهای کیو‌ال‌ای‌دی[2] هم اپلیکیشنی با نام سیکالِرز[3] گنجانده شده که به کاربرانی که در شناسایی رنگ‌ها دچار اختلال هستند، کمک می‌کند رنگ صفحه نمایش را متناسب با کیفیت بینایی‌شان تغییر دهند.
چه‌طور شد که جهانگرد شدم
قبلاً هم دربارۀ تونی جایِلز[4]، جهانگرد ناشنوانابینایی که تک و تنها به بیش از صد کشور در سراسر کره خاکی سفر کرده، چیز‌هایی گفته و نوشته بودیم. او که حالا در کشور سائوتومی به‌سر می‌برد، در آخرین شماره از بریل فُروم[5] از چگونگی شروع جهانگرد شدنش نوشته و راهکار‌هایی را در اختیار نابینایانی گذاشته که علاقه‌مند به سفر هستند اما دست و دلشان برای شروع ماجراجویی می‌لرزد. تونی که حالا بیش از ۲۵ سال است سفر می‌کند و دربارۀ ماجراجویی‌هایش تا‌به‌حال سه کتاب منتشر کرده، از آغاز تنها سفر کردنش این‌طور حکایت می‌کند که وقتی در آغاز سال 2000 در آمریکا مشغول به تحصیل بوده، به کمک دوستانش پروازی را برای شهر نیواورلئان انتخاب و هاستل را هم رزرو می‌کند و به تنهایی راهی این شهر می‌شود. رسیدن به هاستل زیاد کار سختی نبوده؛ چراکه پس از ترک هواپیما، یک تاکسی او را به محل هاستل می‌رساند. قصه اما پس از جاگیر شدنش در هاستل تغییر می‌کند. او ماجرا را این‌طور ادامه می‌دهد که «شنیده بودم زندگی شبانه در خیابانی به‌نام بوربُن جریان دارد و همه توریست‌ها سعی می‌کنند هیجانات آنجا را از دست ندهند. از کسانی‌که در هاستل کار می‌کردند دربارۀ مسیر دسترسی به آن خیابان سؤال کردم و دریافتم باید از چهار تقاطع عبور کنم و بعد از پیچیدن به سمت چپ، سوار تراموا بشوم تا در خیابان بوربن پیاده شوم. همین که به سمت چپ پیچیدم، ناگهان وحشت سنگینی بر من مستولی شد. نفس‌هایم به شماره افتاده بود. با خود اندیشیدم که من با مشکل توأمان شنوایی و بینایی، اینجا یکه و تنها چه می‌کنم! اما به سرعت دست‌و‌پایم را جمع کردم و بر خود مسلط شدم. این، همان موقعیتی بود که سال‌ها انتظارش را می‌کشیدم و حالا اگر جا می‌زدم، بی‌شک دیگر هرگز نمی‌توانستم به کسب استقلال امیدوار باشم. به خودم نهیب زدم و از اولین نفری که سر راهم بود راجع به مسیر منتهی به ایستگاه تراموا سؤال کردم.» جایلز سؤال کردن از دیگران در طول سفر را به‌عنوان یکی از رمز‌های موفقیت در سفر برمی‌شمرَد و می‌گوید: «۲۵ سال است که با همین ترفند، در سرتاسر دنیا مشغول گشت‌و‌گذار هستم. هرجا که احتیاج به کمک دارم یا در پیدا کردن جایی یا چیزی با مشکل مواجه می‌شوم، از اولین کسی که در خیابان می‌بینم کمک می‌خواهم.» جایلز به نابینایانی که هنوز طعم استقلال در سفر را نچشیده‌اند پیشنهاد می‌کند از سفر‌های یک‌روزه آغاز کنند. پارک یا موزه‌ای را نشان و از طریق جست‌وجو در گوگل، مختصاتش را بررسی و نحوه دسترسی به آن را وارسی و مکان‌های مناسب برای غذا خوردن یا اقامت احتمالی را شناسایی کنند. او معتقد است اولین سفر قطعاً بدون چالش نخواهد بود؛ اما با کمی دقت و در‌عین‌حال اندکی ریسک‌پذیری می‌توان بر تمام مشکلات احتمالی فائق آمد. صحبت دربارۀ روش‌هایی که تونی در طول سفر‌هایش پیش می‌گیرد، بسیار است و مجالی فراخ همچون نسخه صوتی پیشخوان را می‌طلبد؛ ما هم این مهم را به آن مجال وا‌می‌گذاریم.
مسیریابی درون ساختمانی با وِیمَپ
یکی از تکنولوژی‌هایی که اخیراً رایج شده و توانسته ایده‌های تازه‌ای را در ذهن طراحان نرم‌افزار‌های مسیریاب به وجود آورد، فناوری بیکِن[6] است که در حال حاضر در بسیاری مکان‌های مسقف عمومی مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. بیکن‌ها در واقع قطعات هوشمندی هستند که از طریق بلوتوث به گوشی عابران متصل می‌شوند و می‌توانند اطلاعاتی را ارسال یا دریافت کنند. از این فناوری مثلاً در مواقعی استفاده می‌شود که صاحبان یک فروشگاه، به هر دلیل می‌خواهند موقعیت مشتری‌ها را بدانند و بتوانند در هر لحظه بفهمند هر مشتری دقیقاً در چه محلی حضور دارد. حالا کمپانی وِیمَپ[7] توانسته به کمک این ابزار، یک مسیریاب درون‌ساختمانی طراحی کند که بدون نیاز به اتصال اینترنت، می‌تواند عابران نابینا را در محیط‌های پیچیده‌ای نظیر ایستگاه‌های مترو، فرودگاه یا راه‌آهن هدایت کند. دقت این مسیریاب چیزی کمتر از یک متر است و استفاده از آن هم نیاز به دانش خاصی ندارد. کافی است کاربر وارد محیطی شود که نقشه‌اش در وی‌مپ ثبت شده و بعد از پیمایش در برنامه، مقصدش را مشخص کند تا مسیریاب، قدم به قدم با او در طول مسیر همراه شود. وی‌مپ در حال حاضر یکی از ارزان‌ترین و مطمئن‌ترین ابزار‌هایی است که می‌توان به کمک آن، رفت‌و‌آمد عابران نابینا و کم‌بینا را در مکان‌های عمومی به میزان قابل‌توجهی تسهیل کرد. مدیر این استارتاپ انگلیسی مهمان یکی از آخرین شماره‌های پادکست هفتگی آیز آن ساکسِس[8] بود و با توضیحات مبسوطش موجبات آشنایی بیشتر ما با این امکان را فراهم کرد. دربارۀ نحوه عملکرد وی‌مپ در نسخه صوتی پیشخوان بیشتر صحبت خواهد شد. همچنین نمونه صدای اپلیکیشن هم با شما به اشتراک گذاشته خواهد شد.
طبق معمول بیشتر شماره‌های پیشخوان، با یک موسیقیدان نابینا هم در پایان نسخه صوتی پیشخوان آشنا خواهیم شد و نمونه‌ای از قطعاتی که تصنیف کرده را هم خواهیم شنید. این‌بار به سراغ مَت کارسون[9] خواهیم رفت؛ مردی که هم ترانه‌ساز، نوازنده، آهنگساز و خواننده حرفه‌ای است و هم معلم کودکان نابینا. کارسون تا‌به‌حال یک آلبوم مستقل را روانه بازار موسیقی آمریکا کرده و چندین قطعه مستقل را هم منتشر کرده است و با بسیاری از نامداران موسیقی کانتری در قامت نوازنده یا آهنگساز همکاری داشته است. او که مهمان پادکست بلایندَبیلیتیز[10] بوده، دربارۀ فعالیت حرفه‌ای خود برایمان توضیح خواهد داد. شما می‌توانید نسخه صوتی پیشخوان را ذیل همین نوشته در وبسایت نسل مانا یا در کانال‌های این ماهنامه در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها بشنوید.
[1]. RNIB
[2]. QLED
[3]. SeeColors
[4]. Tony Giles
[5]. Braille Forum
[6]. Beacon
[7]. WayMap Navigation |System
[8] Eyes on Success
[9] Matt Carson
[10] Blindabilities
